تاثیر تغذیه برگی قبل از برداشت با مقادیر و منابع مختلف کلسیم بر عملکردگل بریده رز ایلونا

ماندگاری و کیفیت نامطلوب گل های بریده رز (Rosa hybrida L.) در دوره پس از برداشت، از مشکلات تولید گل رز در اکثر گلخانه های ایران است. کلسیم یکی از مهمترین عناصر غذایی است که نقش مهمی در ماندگاری گل های بریده رز دارد. به منظور مطالعه تاثیر تغذیه برگی قبل از برداشت با مقادیر و منابع مختلف کلسیم بر عملکرد و شاخص های کیفی گل رز رقم ایلونا، آزمایشی به صورت فاکتوریل با دو عامل غلظت کلسیم شامل صفر، ۳/۰ و ۶/۰ گرم در لیتر و منبع کودی شامل نیترات کلسیم (Ca(NO۳)۲.۴H۲O) و کلات کلسیم (Ca-EDTA) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار از سال ۱۳۸۴ به مدت دو سال در مرکز تحقیقات کشاورزی صفیآباد دزفول اجرا گردید. نتایج نشان داد اگرچه تغذیه برگی سطوح کلسیم از منابع مختلف تاثیر معنی داری بر عملکرد و شاخص های کیفی هنگام برداشت گل رز از قبیل وزن تر و طول ساقه گل دهنده و طول و قطر جام گل نداشت، اما منجر به افزایش معنی دار (P< ۰.۰۱) ماندگاری گل رز به میزان ۷/۲ و ۹/۲ روز به ترتیب در سطوح ۳/۰ و ۶/۰ گرم در لیتر کلسیم شد که این مسئله به دلیل افزایش غلظت کلسیم در برگ ها و گلبرگ ها بود. تاثیر هر دو منبع نیترات کلسیم و کلات کلسیم در تامین کلسیم مورد نیاز گل رز و افزایش طول عمر پس از برداشت یکسان بود. براساس نتایج این پژوهش، برای افزایش ماندگاری گل رز در طی دوره پس از برداشت، تغذیه برگی کلسیم با غلظت ۳/۰ گرم در لیتر از منبع نیترات کلسیم و یا کلات کلسیم در شرایط شمال خوزستان تحت شرایط پرورش گلخانه ای توصیه می شود.

بررسی تاثیر تنش های دمایی و گرسنگی بر زنده مانی و تقسیم های یاخته ای در کشت میکروسپورهای رز

در این پژوهش نظام کشت میکروسپورهای (Microspore culture) جداشده در پانزده رقم رز بررسی شد. در آزمایش نخست تاثیر رقم های رز بر زنده­مانی و تقسیم های یاخته ای میکروسپورها بررسی شد. نتایج به دست آمده نشان داد که میکروسپورهای ‘Apollo’، ‘Amarosa’، ‘Majic’، ‘Candy’، ‘Exotic’و ‘Velvet’ در میان رقم های مورد بررسی بیشترین تقسیم های یاخته ای را انجام دادند. در آزمایش دوم تاثیر محیط­های کشت TMG و AT3 با منابع قندی متفاوت (مالتوز، گلوکز و ساکارز) با یا بدون آمینو­اسید لاکتوالبومین هیدرولیزات بر القای جنین­زایی میکروسپورهای رز آزمایش شد. بالاترین میزان زنده­مانی و تشکیل ساختارهای چندیاخته ای میکروسپورها در محیط کشت AT3 حاوی قند گلوکز و لاکتوالبومین هیدرولیزات به دست آمد. در آزمایش سوم اثر تنش­های دمایی (°C25، °C4 به مدت چهارده روز و °C30 به مدت هفت روز) بر زنده­مانی و تقسیم های یاخته ای میکروسپورها بررسی شد. اگرچه بالاترین درصد زنده­مانی میکروسپورها در دمای °C25 به­ دست آمد، ولی میکروسپورها بیشترین تقسیم های یاخته ای خود را در تیمارهای تنشی نشان دادند. در آزمایش چهارم تاثیر تنش گرسنگی بر القای جنین­ در میکروسپورها آزمایش شد. در رقم Amarosa، تیمار گرسنگی به مدت سه روز در دمای °C4 باعث القای جنین شد. این نخستین گزارش القای جنین در میکروسپورهای رز است که باززایی جنین­های به دست آمده مشاهده نشد.
 

تاثیر محلول پاشی مقادیر و منابع مختلف کلسیم بر خصوصیات کمی و کیفی گل رز

منطقه شمالی استان خورستان بعنوان یکی از قطبهای تولید گل و گیاه کشور بخصوص گل رز دارای اهمیت خاصی میباشد . کلسیم به عنوان یکی از عناصر پرمصرف و از اجزای مهم سازنده دیواره سلولی است . کلسیم خارج سلولی نقش مهمی را در ساختمان دیواره سلولی و در وظایف غشای سلولی ایفا می کند . مشکل اصلی کلسیم جذب آن توسط گیاه نبوده، بلکه انتقال آن در داخل گیاه می باشد . بدین مفهوم که کلسیم به دلیل تثبیت در واکوئل و غشای سیتوپلاسمی از طریق آوند آبکشی نمی تواند به گل برسد و بنابراین می بایستی فقط از طریق آوند چوبی به اندام مورد نظر حرکت کند. تحقیقات انجام شده درباره نقش کلسیم در گلهای رز بریده حاکی از تاثیر بسیار مهم آن در افزایش عمر پس از برداشت آنها است . کلسیم همچنین منجر به بازشدن گل رز در طول دوره پس از برداشت شده و بدین ترتیب منجر به افزایش قطر آن شد . کاربرد کلسیم همچنین منجر به افزایش وزن تر اولیه گلها و تاخیر در کاهش وزن تر آنها گردید . بنابراین با توجه به اثرات کلسیم در بهبود شاخصهای کیفی گل رز، این آزمایش به منظور بررسی تاثیر مقادیر و منابع مختلف کلسیم بر خصوصیات کمی و کیفی گل رز رقم ایلونا ( مهندسی ) در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد اجرا شد .

مقایسه انواع بسترهای کشت

انتخاب بستر کشت مناسب، گامی مهم در جهت پرورش گیاهان سالم و شاداب در گلخانه است.

1. خاک باغچه:

مزایا: ارزان، در دسترس

معایب: زهکشی ضعیف، احتمال بیماری و آفات

2. کوکوپیت:

مزایا: زهکشی عالی، ظرفیت نگهداری آب مناسب، عاری از بیماری و آفات

معایب: قیمت نسبتاً بالا، نیاز به مواد مغذی اضافه

3. پرلیت:

مزایا: زهکشی عالی، هوادهی مناسب، سبک

معایب: ظرفیت نگهداری آب کم، نیاز به مواد مغذی اضافه

4. پیت ماس:

مزایا: ظرفیت نگهداری آب بالا، اسیدیته مناسب برای برخی گیاهان

معایب: زهکشی ضعیف، تجزیه کند، فشرده شدن در طول زمان

5. پوکه معدنی:

مزایا: زهکشی عالی، هوادهی مناسب، قیمت مناسب

معایب: ظرفیت نگهداری آب کم، نیاز به مواد مغذی اضافه

ترکیب انواع بسترهای کشت 

انتخاب بستر کشت مناسب، گامی اساسی در گلخانه داری موفق است.اما ترکیب صحیح بستر کشت، نقشی حیاتی در رشد و شادابی گیاهان ایفا می کند.

1. شناخت انواع بسترهای کشت:

اولین قدم، شناخت انواع بسترهای کشت و مزایا و معایب هر کدام است.

کوکوپیت، پرلیت، پیت ماس، ورمیکولیت، خاک رس، ماسه، سنگ لیکا، پوکه معدنی و … از جمله رایج ترین بسترهای کشت هستند.

2. انتخاب بستر کشت مناسب:

انتخاب بستر کشت مناسب به نوع گیاه، شرایط آب و هوایی، نیازهای آبی و بودجه شما بستگی دارد.

برای مثال، برای گیاهانی که به زهکشی خوب نیاز دارند، می توانید از ترکیب کوکوپیت و پرلیت استفاده کنید.

3. ترکیب بستر کشت:

پس از انتخاب بسترهای مناسب، نوبت به ترکیب آنها می رسد.

به طور کلی، برای ایجاد یک بستر کشت ایده آل، باید به زهکشی، هوادهی، ظرفیت نگهداری آب، pH و مواد مغذی توجه کرد.

4. نکات کلیدی در ترکیب بستر کشت:

• از مواد اولیه با کیفیت بالا استفاده کنید.
• بستر کشت را به طور کامل ضدعفونی و استریل کنید.
• pH بستر کشت را با توجه به نیاز گیاه تنظیم کنید.
• به زهکشی و هوادهی مناسب بستر کشت توجه کنید.
• از کود و مواد مغذی مناسب استفاده کنید.

ضدعفونی و استریل کردن بستر کشت

روش های مختلفی برای ضدعفونی و استریل کردن بستر کشت وجود دارد، از جمله:

• روش های شیمیایی: استفاده از مواد ضدعفونی کننده شیمیایی
• روش های حرارتی: استفاده از بخار آب یا گرمای خشک
• روش های بیولوژیک: استفاده از عوامل بیولوژیک مانند قارچ های مفید

انتخاب روش مناسب به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

• نوع بستر کشت
• نوع آفات و بیماری ها
• در دسترس بودن تجهیزات و مواد لازم
• هزینه

 زمان مناسب:

بهترین زمان برای ضدعفونی و استریل کردن بستر کشت، قبل از کاشت گیاهان است.همچنین، می توان در طول فصل رشد، در صورت مشاهده علائم آفات و بیماری ها، اقدام به ضدعفونی نمود.

 نکات مهم در حین ضدعفونی بستر کشت گلخانه:

تمام تجهیزات و ابزار مورد استفاده را ضدعفونی کنید.

از دستورالعمل های مربوط به روش ضدعفونی انتخابی خود به دقت پیروی کنید.

به نکات ایمنی و بهداشت فردی توجه کنید.

 مراقبت های بعد از ضدعفونی

تا چند روز پس از ضدعفونی، از آبیاری بستر کشت خودداری کنید.

بستر کشت را به طور مرتب بررسی کنید و در صورت مشاهده علائم آفات و بیماری ها، اقدامات لازم را انجام دهید.

تفاوت کشت معمولی و کشت هیدروپونیک

کشت گلخانه ای شامل دو نوع معمولی و هیدروپونیک (به ترتیب بستر کشت در خاک و بستر کشت در محلول غذایی مبتنی بر آب) است. گلخانه های معمولی می توانند گیاه را در بستر خاکی با محیطی قابل کنترل رشد دهند . در واقع، عوامل محیطی حیاتی برای رشد گیاه را می توان در سطح بهینه نگه داشت تا آب و هوای مطلوبی در داخل گلخانه ایجاد شود

کشت عمودی گلخانه ای روز به روز محبوب تر می شود و امروزه حدود 405000 هکتار گلخانه در سراسر جهان وجود دارد. کشت مرسوم گلخانه ای (خاک بستر کشت) دارای معایبی است، از جمله نیاز به سطح زیر کشت وسیعی که به غلظت بالایی از مواد مغذی و آفت کش ها نیاز دارد .علاوه بر این، ضایعات شیمیایی و آلاینده های آزاد شده در طول کشت می توانند اثرات خطرناکی مانند تخریب خاک، فرسایش و آلودگی داشته باشند

کشت هیدروپونیک نوعی کشت است که در آن گیاه با استفاده از هوا، آب یا مواد جامد حاوی رطوبت به جای خاک در بستر قرار می گیرد . این کشت نسبت به گلخانه های معمولی کیفیت بهتری دارد و عملکرد و مواد مغذی بیشتری دارد و مصرف کود و آب بهتری دارد .

 همچنین کشت هیدروپونیک یکی از رایج ترین روش هاست. این روش در مقایسه با روش معمولی تمیز و آسان است . کشاورزی سنتی به سطح زیر کشت وسیع، مواد معدنی طبیعی و آب نیاز دارد که باعث کاهش بهره وری می شود. همچنین حذف علف های هرز نیازمند تلاش زیاد و مصرف انرژی است که می تواند بهره وری را کاهش دهد.

هیدروپونیک می تواند دما، رطوبت و سطح آبیاری را توسط یک سیستم کنترلی متشکل از کیت میکروکنترلر متصل به یک شبکه حسگر بی سیم (WSN) کنترل کند . هیدروپونیک روشی خاص و مفید برای پرورش گیاهان است که حتی در مناطق خشک مانند بیابان های خشک نیز قابل استفاده است . بر اساس برخی مقایسه ها بین کشت هیدروپونیک و کشت آزاد، عملکرد محصول در واحد سطح حدود 10 برابر بیشتر از کشت معمولی در زمین های باز بوده است .

در مناطق خشک یا نیمه خشک، استفاده از آب با کیفیت پایین (غلظت نمک بالا) برای کشاورزی رایج است زیرا این تنها منبع موجود است . این آب ها حاوی مقدار زیادی نمک و یون سدیم هستند که باعث تغییرات فیزیکی و شیمیایی در ساختار خاک شده و به تخریب آن کمک می کند . در نتیجه بر تعداد برگ، سطح برگ، محتوای نسبی آب و زیست توده اثر منفی می‌گذارد و بهره‌وری را نیز کاهش می‌دهد.

علاوه بر این، نهاده‌های مورد استفاده در سازه‌های گلخانه‌ای مانند فولاد، پلی اتیلن و ورق‌های پلی کربنات و همچنین شکل ساختمان‌های گلخانه‌ای می‌توانند انتشار گازهای گلخانه‌ای (GHG) و مصرف انرژی را در مقایسه با کشت در زمین‌های کشاورزی افزایش دهند. . بنابراین تولید محصولات کشاورزی در سیستم های گلخانه ای هم مزایا و هم معایب دارد. از مزایای آن می توان به تولید بیش از یک نوع محصول در سال ، تولید بدون توجه به شرایط آب و هوایی، شناسایی نیازهای ضروری گیاهان و اثرات زیست محیطی، افزایش تولید در واحد سطح، اجرای طرح بازاریابی و شناسایی نیازهای بازار هدف اشاره کرد. معایب آن استفاده بیش از حد از منابع انرژی است.

 

بستر کشت: راهنمای کامل انتخاب و استفاده-10 نکته اساسی!!

مقدمه:

آیا می دانید انتخاب بستر کشت مناسب، کلید طلایی موفقیت در گلخانه داری است؟در دنیای شگفت انگیز گلخانه ها، بستر کشت حکم خاک حاصلخیز را دارد،محیطی که ریشه های گیاهان در آن جان می گیرند و به ثمر می نشینند.انتخاب بستر کشت مناسب، مانند انتخاب یک خانه امن و ایده آل برای گیاهان است.خانه ای که تمام نیازهای آنها را برای رشد و شادابی برآورده می کند.در این مقاله، شما را به سفری در دنیای بسترهای کشت گلخانه ای خواهیم برد.

بستر کشت چیست؟

یک محیط کشت اساساً از عناصر اساسی (آب، مواد مغذی) تشکیل شده است که باید فاکتورهای رشد متفاوتی را که مختص هر باکتری و برای رشد آنها ضروری است به آنها اضافه کرد. بستر کشت گلخانه جایگزین مناسبی برای خاک می باشد. که تنظیم کننده PH و EC است.

بستر کشت با رساندن محلول های مغذی جهت رشد و دریافت انرژی گیاه تاثیر بسزایی در عملیات کلروفیل سازی دارد.

رایج ترین محیط های مورد استفاده در تولیدات گلخانه ای در کشاورزی عمودی امروزه مخلوطی از پیتماس ، ورمیکولیت و پرلیت است. بسترهای کشت برای دستیابی به تخلخل بالا و حفظ آب در عین حال هوادهی کافی طراحی شده اند. یک بار ماده مغذی اضافه می شود و درتمامی فضای موجود در گلخانه برقرار می باشد.که از آفات جلوگیری می‌کند هم چنین دما و رطوبت و گرما رابیش از حد نیاز وارد نمی‌کند.

جنس بسیاری از بسترهای آبکشت از پلاستیک های مقاوم در برابر جریان مدوام آب و منابع تغذیه ای است.طول عمر بسترهای هیدروپونیک به صورت مفید در صورت استفاده صحیح تا ده سال هم می باشد.

در تولید بعضی از محصولات معمولا از ترکیب پرلیت با کوکوپیت استفاده می شود.که طول عمر حدود 4 یا 5 سال را دارد.

انواع بستر کشت 

• در بستر جامد
• روش کشت متراکم
• کشت آبی یا مایع(شناور)
• کشت در ماسه
• آکواپونیک
• کشت در هوا (ایروپونیک )
• گشت در پشم سنگ:
• کشت مارپیج
• کشت در پلاستیک

 

در حال حاضر سیستم های تولید متعددی در سراسر جهان توسط تولیدکنندگان گلخانه ای تجاری مورد استفاده قرار می گیرند. سیستم های تولید محصولات گلخانه ای یا بر اساس کشت خاک یا بدون خاک است. در کشت خاک، محصولات در خاک بومی یا در خاکی که داخل گلخانه آورده می شود تولید می شود. یک خاک خوب زهکشی شده و عاری از عوامل بیماری زا با بافت یکنواخت معمولاً بهترین محیط برای رشد گیاه است، اما برخی از خاک ها همیشه این ویژگی ها را ندارند. 

هنگامی که شرایط نامطلوب در خاک یافت می شود و احیاء غیرعملی است، ممکن است نوعی از کشت بدون خاک توجیه شود. کشت بدون خاک شامل رشد گیاهان در یک کشت آبی، که هیدروپونیک نامیده می شود، یا در یک بستر بدون خاک مانند ماسه، ورمیکولیت، پشم سنگ، پیت ماس، گرد و غبار اره، گرد و غبار نارگیل یا الیاف نارگیل است. پرورش دهنده گلخانه ای در سیستم های کشت بدون خاک انتخاب های زیادی دارد

روش استفاده و انتخاب به گیاهانی که قرار است رشد کنند، اندازه سیستم و سرمایه گذاری مالی و زمانی که پرورش دهنده می خواهد انجام دهد بستگی دارد. بسیاری از پرورش دهندگان در طول زمان شیوه های متنوعی را امتحان می کنند و در نهایت به روشی می رسند که برای انواع گیاهان آنها به خوبی کار می کند و با آن موفقیت را تجربه می کنند. همه سیستم‌های تولید گلخانه‌ای نیاز به استفاده از کنترل‌های محیطی مشابه، سازه‌های سایه، سیم‌های پشتیبانی و شیوه‌های کلی تولید دارند. تفاوت عمده در نوع کشت مورد استفاده و روش های آبیاری و تحویل مواد غذایی است. 

 

بهترین بستر کشت  برای بذر

خاک شروع بذر ممکن است شامل چندین ماده از جمله مواد آلی نگهدارنده رطوبت مانند پیت ماس، کوکو، کمپوست ریز، پوست درخت کمپوست شده، یا کپک برگ و مواد متخلخل برای کمک به زهکشی خوب، مانند پرلیت، ورمیکولیت، یا ماسه باشد.

کمپوست بذر بدون ذغال سنگ نارس نسبت به کمپوست های خانگی جوانه زنی مطمئن تری می دهد. آنها همچنین دارای مواد مغذی کمی هستند که برای جوانه زدن بذرها غیر ضروری هستند و عاری از آفات و بیماری ها هستند. سعی کنید هر سال از کمپوست تازه استفاده کنید، زیرا در صورت نگهداری خراب می شود.

محیط جوانه زنی باید سبک، متخلخل و عاری از عوامل بیماری زا باشد. محیط های عالی برای شروع بذر، مخلوط های بدون خاک هستند که به صورت تجاری تهیه می شوند، مانند جیفی میکس. هنگام پیوند نهال ها در گلدان های جداگانه یا بسته های سلولی از مخلوط گلدانی با کیفیت بالا و زهکشی خوب استفاده کنید.

یک محیط شروع بذر خوب باید خوب، یکنواخت، هوادهی خوب و بسته بندی شل داشته باشد. همچنین باید عاری از حشرات، ارگانیسم های بیماری و دانه های علف های هرز باشد. برای بهترین نتیجه، یک مخلوط شروع بذر بدون خاک متشکل از پیت ماس، ورمیکولیت با عیار ریز یا پرلیت انتخاب کنید.

 

 

آماده سازی بستر کشت گلخانه

اگر محل گلخانه بر روی خاک فشرده و سفت باشد، ارزان ترین و آسان ترین گزینه بتن ریزی در چهار پایه در گوشه های قاب است و از تراز بودن کامل آن قبل از گیرش بتن اطمینان حاصل شود. در حالی که بتن سخت می شود، ممکن است لازم باشد قاب را در جای خود نگه دارد.

پایه بتنی جامد پایداری و مقاومت در برابر باران را دارد و در برابر آسیب های طبیعی محافظت می کند. خرید پایه گلخانه ای بتنی یک راه حل بلند مدت است و از گلخانه شما برای سال های طولانی محافظت می کند.

پس از آماده سازی بستر بذر، زمین به طور مناسب برای آبیاری و کاشت یا کاشت نهال قرار می گیرد. این عملیات مختص محصول است. برای اکثر محصولات زراعی مانند گندم، سویا، ارزن ، بادام زمینی، کرچک و غیره، بستر بذر همسطح  تهیه می شود.

 

 

 

بررسی پویایی جمعیت شته ی رز روی ارقام مختلف گل رز

گل ها مظاهر زیبایی در طبیعت هسـتند کـه بـه دلیـل تـأثیر بـر کیفیت زندگی افراد مورد توجه می باشند. در بین گل هـا، گـل رز بـه دلیل زیبایی و تنوع در رنگ از اهمیت زیادی برخوردار است. گل های رز از خانواده ی گل سرخیان، از میلیون ها سال قبـل روی کـره ی زمین وجود داشته اند.گل رز دارای 250 گونـه و بیش از 10000 رقم می با شد که گستردگی این جنس را از نظر تنوع می رساند . از این تعداد، 95 گونـه ازآسـیا، 18 گونـه از آمریکـای شمالی و بقیه از اروپا و آفریقا منشا گرفته اند.

استفاده از گل رز از زمان باستان مورد توجه بشر بوده اسـت که در آن موقع استفاده های دارویی آن بیشتر مورد توجه بـوده است. با پیشرفت زندگی انسان پـرورش رز در بسـیاری از منـاطق جهان جنبه ی اقتصادی پیدا کرده است. ایجـاد بـاغ هـای وسـیع رز، فضاهای سبز شهری، پارک های عمومی و رواج هدیه دادن گل رز به افراد موجب شده که پرورش گل رز یک شغل اقتصـادی و پـر درآمـد محسوب گردد. مساحت زیر کشت گل رز در جهـان حـدود 360 هزار هکتار و در ایران حدود 505 هکتار اسـت کـه منـاطق عمـده ی کشت این گیـاه در دزفـول، تهـران، محـلات، فـارس، یـزد، کرمـان، خراسان، کاشان و اصفهان به صورت کشت باز یا در گلخانه می باشد. در این مناطق، سالیانه بالغ بر 445 میلیون گل شاخه ی بریده رز تولید می شود که به مصارف داخلی و صادرات می رسد. سـطح زیـر کشـت گل رز در خراسان حدود 60 هکتـار اسـت کـه 95% گـل تولیـدی بـه مناطق دیگر صادر می گردد. بررسی ها نشان مـی دهـد که ارقام مختلف گل رز همگـی hybrid Tea بـوده و حاصـل تلاقـی رزهای اروپایی با رزهای آسیایی می باشد. همچنین بر اساس بررسـی ها به علت تفاوت های ژنوتیپی و فنوتیپی ارقـام مختلـف گـل رز، حساسیت آنها به آفات و بیماری ها با یکـدیگر متفـاوت اسـت . گونـه های مختلفی از حشرات و کنه ها از شیره اندام هـای هـوایی گـل رزتغذیه می کنند که می توان از این گـروه حشـراتی نظیـر، زنجـرک رز، سـپردار رز،سفید بالک رز، کنـه تار تن دو لکه ای کنه ی تارعنکبوتی تـوت فرنگـی .T Turkestani و شته ها از جمله این گروه هستند.در بـین گونـه هـای گروه اخیر، شته ها از اهمیت ویژه ای برخوردارند. برخی از شـته هـای فعال روی ارقام گـل رز در جهـان و ایـران ,Scopoli fabae Aphis ,Aphis gosypii Glover ,Mysuz persicae Sluzer Thomas Macrosiphum rosae و euphorbiae Macrosiphum Linneaus می باشند کـه در ایـن بـین، شـته ی رز Macrosiphum rosae از سایر شته ها مهم تر است.

علاوه بر خسارت مستقیم ناشی از تغذیه، شـته هـا ممکـن اسـت بطور غیر مستقیم مسئول آلودگی گیاهان میزبان به انـواع بیماریهـای گیاهی باشند. شته ها از مهمترین ناقلین ویروس های گیـاهی بـوده و ممکن است موجب ورود اسپور باکتریها و قارچ ها بداخل بافـت هـای گیاهی نیز باشند. طبق مطالعات کمیک ،شته رز قـادر بـه انتقـال بیماریهای ویروسی نظیر موزائیک نخود، موزائیک کلم بروکلـی، لکـه حلقوی سیاه کلم می باشد. علاوه بر این، عسلک دفع شده از شته ها موجبات رشد و نمو قـارچ هـای دوده بـر روی انـدام هـای هوایی گیاهان شده که نه تنها کاهش فتوسـنتز گیـاه بلکـه زیبـایی و بازار پسندی گل ها را درپی دارد.

با ملاحظه تنوع گونه ای جـنس رز ، وجـود منـابع مقاومت به آفات و بیماریهای گیاهی در این تنوع وسـیع دور از انتظـار نیست. لذا شناخت ارقام متحمل تر و یا مقاوم و ترویج آنها مـی توانـد گامی موثر در جهت مدیریت شته رز باشد. مطالعات معـدودی در زمینه شناسایی ارقام مقاوم رز بـه شـته رز انجـام گرفتـه است. از طرفی در دنیا، طیف وسـیعی از بنـدپایان شـامل گونـه هـای مختلفی از کفشدوزک ها، مگس های گل، بـالتوری هـای خـانواده ی Chrysopidae، ســن هــای شــکارگر و مگــس هــا خــانواده ی Chamaemyiidae و عنکبوتها را به عنوان شـکارگر شـته رز معرفـی کرده اند. با توجه به تفاوت هـای سـاختاری، شـیمیایی و دلایـل دیگر این احتمال وجود دارد که شاخص هـای تنـوع زیسـتی شـکارگر های شته رز که در برگیرنـده دو جـزء اصـلی یعنـی تنـوع گونـه ای و فراوانی می باشد روی ارقام مختلف گل رز متفاوت باشد.

لازم به توضیح است که تنوع زیستی با مطالعه گوناگونی، سـاختار جمعیتی و الگوهای فراوانی و پراکنش گیاهان و جـانوران کـه مفهـوم آن با آمیختگی و ترکیب گونه ها قرین است به عنوان شاخصـی بـرای مقایسه وضعیت اکولوژیک جوامع و بوم نظام ها به کار گرفته میشـود. آنچه امروز بر اهمیت تنوع زیستی میافزاید، نقش آن در حفـظ ثبات اکوسیستم ها است؛ زیرا حضور گونه های بیشتر در یـک منطقـه، باعث پیچیده تر شدن ساختار اکوسیسـتم هـای طبیعـی مـی شـود و در نتیجه این اکوسیستم ها در واکـنش بـه تغییـرات از توانـایی بیشـتری برخوردار شده و ثبات خود را بهتر حفظ میکنند. به عبـارت دیگـر تنوع زیستی بالاتر در اکوسیستم ها باعث پایداری بیشتر آنهـا خواهـد بود.

با وجود تحقیقات انجام شده در مورد شناسایی شـکارگرهای شـته رز در ایران، مباحث اکولوژیک از جمله تنوع زیستی و اهمیت آنهـا در ارتباط با مدیریت کنترل شته رز بـه انـدازه کـافی مـورد بررسـی قـرار نگرفته است. از طرف دیگر، با توجه به اینکه وجود تنوع زیستی بالا و پیچیدگی روابط بین گونه ها، لازمه ی پایداری یـ ک جامعـه مـی باشـد، برای حفاظت و بهرهبرداری مطلوب از تنـوع زیسـتی اکوسیسـتم هـای کشاورزی، شناخت ویژگی ها و پراکندگی مکـانی و زمـانی اجـزا ی آن در همه سطوح ضروری است. بنابر این، بـا توجـه بـه اینکـه تـاکنون، مطالعه ای اختصاصـی بـر روی شناسـایی شـکارگرهای شـته ی رز و فراوانی ها آنها روی ارقام مختلف رز در کشور انجام نشـده اسـت . لـذا در راسـتای فـراهم آوردن اطلاعـات بنیـادی و ایجـاد بسـتری بـرای تحقیقات کاربردی در زمینه مدیریت شته ی رز، همزمـان بـا ا رزیـابی ارقام رایج گل رز از نظر میزان حساسیت یا مقاومت ارقام مختلـف بـه شته ی رز، تنوع گونه ای و فراوانـی شـکارگرهای ایـن آفـت نیـز بـا محاسبه شاخص هـای تنـوع زیسـتی روی ارقـام مختلـف رز بـرآورد گردید.

به منظور مقایسه ارقام رایج رز از نظر شدت آلودگی بـه شـته رز و شناسایی تنوع گونه ای و فراوانی شکارگرهای آن روی ارقام مختلـف در شرایط منطقه، از اواخر اسـفند مـاه 1391 بطـور هفتگـی تـا پایـان اسفندماه 1392 اقدام به نمونه برداری از جمعیـت شـته رز روی شـش رقم متداول تر این گیاه در سه مکـان در پـردیس دانشـگاه فردوسـی مشهد شد. بدین منظور رقـم هـای Piccadilly, Bruce Josephine Blessing, berg Ice, Miniature و TheFairy با توجه به فراوانـی آنها در منطقه و در دسترس بودن شان انتخاب شدند. این شـش رقـم در پردیس دانشگاه فردوسی مشهد به صورت رزهای چند سـاله وجـود داشتند که به صورت طبیعی به شته ی رز آلـوده مـی شـدند . ایسـتگاه های نمونه برداری طوری انتخاب شدند که در هر سه مکان هر شـش رقم به تعداد کافی وجود داشته باشند. در هر مکان برای هر رقم یـک قطعه با تعداد 50 تا 60 بوته در نظر گرفته شد. کلیه عملیـات مراقبـت نظیر آبیاری، کود دهی و هـرس در طـول فصـل زراعـی در هـر سـه ایستگاه با همکاری مسئولین فضای سبز پردیس یکسان بود. نمونــه بــرداری از تــاریخ 1391/12/26 آغــاز شــد و در تــاریخ 1392/12/26 پایان یافت. به پیروی از کاظمی و همکاران، واحد نمونه برداری از جمعیت شته ی رز و شـکار گرهـای آن شـامل چهـار سرشاخه، هر یک بطول 5 سانتی متر بخش انتهایی از هر رقم بود که در هر ایستگاه و بصورت هفتگی تهیه مـی شـد.سرشـاخه هـا بطـور پلاستیکی کشیده و سپس با استفاده از قیچی باغبانی قطع می شـدند.تصادفی انتخاب که با کمترین مزاحمت و به آرامـی روی آنهـا کیسـه کیسه های حاوی سرشاخه ها برچسب گذاری شده و برای ثبت تعـداد شته و شکارگرهای موجود در نمونه به آزمایشگاه منتقل می شـدند . در هر نوبت نمونه برداری 72 سرشاخه به آزمایشـگاه منتقـل و در اولـین فرصت سرشاخه های متعلق به هـر نمونـه بـه طـور جداگانـه در زیـر بینوکولر بازبینی و نسبت به ثبت تعداد شته، و تفکیک شـکارگر هـای موجود اقدام می شد. سپس سرشاخه هـای متعلـق بـه هـر نمونـه در ظروف پلاستیکی سفید رنگ حاوی آب و چند قطره مـایع ظرفشـویی قرار می گرفتند. با تکان دادن سرشاخه ها درون مایع شستشـو بمـدت حدود 5 دقیقه سعی می شد تا تمامی شته ها از آنها جدا شده سپس بـا استفاده از صافی پارچه ای شته ها از مخلـوط جـدا و بـه یـک ظـرف پتری منتقل و زیر بینی کولار تعداد شته های (پوره و بالغ) مربـوط بـه هر ایستگاه و هر رقم شمرده و ثبت می شد. به منظور شناسایی انـواع شکارگرهای موجود در نمونه های جمع آوری شده، پس از ثبت تعـداد افراد بالغ هر گونه، این نمونه ها مستقیما بدرون شیشه هـای محتـوی اتانول 75 درصد منتقل می شدند ولـی افـراد نابـالغ هـر گونـه بطـور جداگانه به درون ظروف پتـری هـای 10 سـانتی متـری منتقـل و در شرایط کنترل شده (دمای25 درجه ی سانتی گراد و رطوبـت %70±5 )در اتاقک رشد با دوره نوری 14 ساعت روشنایی و 8 سـاعت تـاریکی  روزانه با شته ی رز تغذیه و تا ظهور افـراد بـالغ نگهـداری شـدند . بـه منظـور رعایـت تصـادفی بـودن نمونـه بـرداری و بـه لحـاظ بررسـی شکارگرهای شب فعال و روز فعال در کلنی شته ی رز، نمونه بـرداری ها در ساعات مختلف شبانه روز، ولی در هر هفته به نوبـت در یکـی از بازه های 6 تا 8 ، 8 تا 10، 10 تا12، 12 تا14، 14 تا16، 16 تـا18، 18 تا 20 و 20 تا 22 انجام شد.

گونـه هـای شـکارگر جمـع آوری شـده در ایـن مطالعـه شـامل کفشدوزک هـا توسـط Canepari.C از ایتالیـا، عنکبـوت هـا توسـط Marusik .M.Y از روسیه و ع. زمـانی در دانشـگاه تهـران، سـن هـا توسط آقای دکتر ر. حسـینی در دانشـگاه علـوم کشـاورزی گـیلان و نمونه های سیرفید ها توسط Ssymank .A از آلمـان شناسـایی و یـا تأیید شدند. محاسبه شاخص های تنوع زیستی شکارگرهای شته ی رز در پایان دوره ی نمونه برداری و پس از شناسایی نمونه ها، فراوانی نسبی هر گونه از بند پایان شکارگر از تقسیم فراوانی کل هر گونـه بـر فراوانی کل شکارگرهای جمع آوری شده در هر تاریخ مشخص شد. بـا توجه به تعداد گونه ها و فراوانی نسبی آنهـا بـرای هـر نوبـت نمونـه برداری، شاخص های تنوع زیستی شانون- وینـر و یکنـواختی جامعـه شکارگرهای شته ی رز در هر یک از ایستگاه هـای مـورد مطالعـه بـا استفاده از فرمول های زیر محاسبه شدند.

 الف. شاخص تنوع گونهای شانون -وینر:

این شاخص در واقع ترکیبی از غنای گونهای و یکنواختی است که بـه شرح زیر تعیین گردید

: H = -∑pi × Lnpi

در این معادله، H: مقدار شاخص شانون -وینر و pi: فراوانی نسبی هـر گونه در نمونهiام می باشد. مقادیر این شاخص بین 5-0 متغیـر اسـت.

ب. شاخص یکنواختی:

برای محاسبه شاخص یکنواختی از فرمـول معـروف بـه  پیلو (J) بـه شرح زیر استفاده شد:

E = H/ Ln (S)(2)

 در این فرمول، H: مقدار شاخص شانون - وینر و S: تعداد گونه ها می باشد. این شاخص نحوه پراکنش و توزیـع جمعیـت گونـه هـا را نشـان میدهد. دامنه ی تغییرات این شاخص بین 0-1 می باشد که هـر چـه توزیع گونه ها یکنواخت تر باشد مقدار شاخص به یک نزدیکتـر بـوده و نشانه پایداری و ثبات بیشتر است.

کلیه ی محاسبات شاخص های تنوع و رسم نمودارها توسط نـرم افزار اکسل رسم شد.

نتایج مقایسه

ارقام رز از نظر شدت آلودگی به شته ی رز در این بررسی، رقم های بلسـینگ و آیـس بـرگ بـه ترتیـب بـا میانگین تراکم 62/254±43/3 و 12/656±10/2 شته در نمونه دارای بیش ترین و کمترین آلودگی به شته ی رز بودند. ارقام جوزفین بروس (با میانگین تراکم 56/245±30/9 شته)، پیکادیلی (با میـانگین تـراکم 52/789±44/1 شـته )، مینیـاتور (بـا میـانگین تـراکم 41/121±24/8 شته) و فیری (با میانگین تـراکم 35/598±24/9 شـته ) بـه ترتیـب در بین دو رقم بلسینگ و آیس برگ قرار گرفتند. تفاوت میـانگین تـراکم جمعیت شته ی رز روی ارقام مختلف با آزمـون LSD و در سـطح 1% معنی دار بود

تأثیر سولفات آلومینیوم، هیدروکسی کوینولین سیترات و هیپوکلریت کلسیم بر شاخص های برداشت گل بریدنی رز

از آنجایی که یکی از عوامل مهم کاهش عمر و افزایش تلفات گل های بریدنی بر هم خوردن روابط آبی گل در اثر رشد و افزایش جمعیت باکتریایی محلول نگهدارندة گل بریدنی می باشد، این پژوهش در دو بخش فیزیولوژی پس از برداشت گل رز بریدنی و میکروبیولوژی محلول گلجای به منظور یافتن ترکیب مناسب و ارزان برای کنترل جمعیت میکروبی محلول نگهدارندة گلجای گل های بریدنی رز رقم ستاره قطبی در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی با 10 تیمار در 9 تکرار صورت گرفت. تیمارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل: سولفات آلومینیوم (200، 400 و 600 میلی‌گرم در لیتر)، هیدروکسی کوینولین سیترات (200، 300 و 400 میلی‌ گرم در لیتر)، هیپوکلریت کلسیم (400، 600 و 800 میلی‌گرم در لیتر) و آب مقطر استریل شده به عنوان شاهد بود. در بخش اول، شاخص های فیزیولوژیکی پس از برداشت همچون عمر گلجایی، اثرات جانبی، تغییرات وزن تر و میزان جذب محلول گلجای مورد بررسی قرار گرفت. در بخش دوم، شاخص های میکروبیولوژی محلول گلجای همچون شمار میکروبی، رشد میکروبی و نوع میکروارگانیزم های محلول گلجای مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج بخش فیزیولوژی پس از برداشت نشانگر تأثیر مطلوب سولفات آلومینیوم بر عمر گلجایی و کیفیت پس از برداشت گل رز بریدنی رز ستاره قطبی بود. به نحوی که بیشترین عمر گلجایی با 67/11 روز در گل های تیمار ده با 200 میلی گرم در لیتر سولفات آلومینیوم مشاهده گردید. بیشترین افزایش و کمترین کاهش در وزن تر شاخه های گل و همچنین بیشترین میزان جذب محلول گلجای نیز در گروه تیماری سولفات آلومینیوم مشاهده گردید. این در حالی بود که هیدروکسی کوینولین سیترات مؤثرترین ترکیب در کنترل جمعیت میکروبی محلول گلجای بود. بیشتر میکروارگانیزم های یافت شده در محلول گلجای این آزمایش گونه هایی از Bacillus، Coccus و Streptomyces بودند. مناسب ترین ترکیب برای محلول گلجای گل بریدنی رز رقم ستاره قطبی با توجه به طول عمر گلجایی بیشینه، تأثیر مطلوب بر خصوصیات فیزیولوژیکی پس از برداشت و کنترل مناسب رشد میکروبی غلظت 200 میلی گرم در لیتر سولفات آلومینیوم بود.

تلفات تریپس غربی گل در غلظت توصیه شده چند حشره کش و میزان جلب شوندگی به تله چسبنده رنگی در باغ سیب

تریپس غربی گل Frankliniella occidentalis (Pergande) یکی از مهم ترین آفات درختان میوه در فصل گل دهی در دنیا به شمار می آید. استفاده از تله های رنگی و حشره کش ها در مدیریت کنترل این حشره بسیار متداول است. در این پژوهش میزان جلب حشرات کامل توسط سه نوع تله رنگی (زرد، آبی و سفید) و کارآیی پنج ترکیب آفت کش (دلتامترین + ایمیداکلوپراید، استامی پراید، آنتی فیدنت، آزادیراختین و اکسی دیمتون متیل) علیه این آفت در قالب دو طرح بلوک کامل تصادفی مجزا در یک باغ سیب در حومه شهر شیراز بررسی شد. نتایج به صورت میانگین تراکم تریپس غربی گل در 25 سانتی متر سرشاخه و درصد کاهش جمعیت بر اساس فرمول هندرسون-تیلتون برآورد شد. نتایج مربوط به تله های رنگی نشان داد در همه تاریخ های نمونه برداری تله های آبی رنگ نسبت به دیگر تله ها به طور معنی داری تعداد بیشتری تریپس گل را جلب کردند. به طور میانگین تله های آبی رنگ 85/13 ± 31/34، تله های زرد 78/4 ± 56/12 و تله های سفید 83/1 ± 87/4 تریپس غربی گل جلب کردند. نتایج تجزیه واریانس داده های مربوط به 14 روز پس از کاربرد آفت کش ها حاکی از تاثیر معنی دار تیمارها بر تراکم جمعیت تریپس غربی گل بود و مقایسه میانگین ها نشان داد تیمار دلتامترین+ایمیداکلوپراید، استامی پراید و آنتی فیدنت با شاهد اختلاف معنی داری دارند. میانگین درصد تلفات آفت در تیمارهای دلتامترین + ایمیداکلوپراید، استامی پراید، آنتی فیدنت، آزادیراختین و اکسی دیمتون متیل 14 روز پس از کاربرد آفتکش ها به ترتیب 7/77، 3/83، 1/70، 6/25 و 9/29 درصد تعیین شد. در مجموع، کاربرد تله های چسبی آبی رنگ و مخلوط حشره کش دلتامترین+ ایمیداکلوپراید، استامی پراید و آنتی فیدنت در برنامه مدیریت کنترل تریپس غربی گل مناسب به نظر می رسد.

اثر تیمار طول شاخه بریده بر عمر گلجایی و روابط آبی گل رز رقم ’بینگو وایت‘

یکی از فاکتورهای مهم در کنترل کیفیت محصولات گل­های تازه، طول شاخه است که تعیین کننده مهم عملکرد شاخه بریده بوده و درجه­ بندی و بازاررسانی بسیاری از گل­های شاخه بریده مانند رز بر اساس طول شاخه است.  هدف این مطالعه بررسی تیمار طول­های مختلف شاخه بریده و محلول ساکارز بر عمر گل­جایی و تعادل آبی گل رز رقم ’بینگو وایت‘ بود. این آزمایش به­ صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با چهار سطح مختلف طول شاخه (25، 35، 45 و 55 سانتی­متر) و دو سطح ساکارز (صفر و دو درصد) همراه با هیپوکلریت سدیم با غلظت 50 میلی­گرم در لیتر در سه تکرار، در دمای 2± 23 درجه­سانتی­گراد و رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و شدت نور 12 میکرومول برمترمربع در ثانیه (لامپ­های فلورسنت سفید خنک) با 12 ساعت روشنایی تا پایان عمر گلجایی انجام شد. در این آزمایش پارامترهای کیفی و کمی مختلفی از قبیل: عمرگلجایی، پتانسیل آب برگ و گل، نشت یونی برگ و گلبرگ، پایداری غشا سلول­های برگ و گلبرگ و هدایت روزنه­ای برگ مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که، بیشترین عمر گلجایی (17 روز) در کمترین  تیمار طول شاخه (25 سانتی­متر) در محلول گلجایی حاوی ساکارز دو درصد  و کمترین عمر گلجایی (10 روز) در بزرگترین طول شاخه (55 سانتی­متر) به­طور معنی­داری (01/0P <) مشاهده شد. کمترین میزان نشت یونی برگ و گلبرگ به­ طور معنی ­داری (05/0P <) در کوتاه­ترین طول شاخه (25 سانتی­متر) مشاهده شد، اگرچه تفاوت معنی­ داری بین سایر سطوح طول شاخه شامل  35 و 45 سانتی­متر با سطح 25 سانتی­متر وجود نداشت. کمترین میزان شاخص پایداری غشا سلولی به شکل معنی داری (05/0P <) در بیشترین طول شاخه (55 سانتی متر) در مقایسه با سایر طول های شاخه بود.  بیشترین میزان پتانسیل آب برگ و گل  به­ صورت معنی داری (01/0P <) در تیمار 35 سانتی­متر طول شاخه در مقایسه با سایر طول­ها مشاهده گردید. هدایت روزنه­ای برگ در طول زمان کاهش یافت و تحت تاثیر تیمار طول شاخه به شکل معنی­ داری قرار نگرفت. کمترین میزان پایداری غشا برگ و گلبرگ در طول ساقه 55 سانتی­متر مشاهده شد و بین سایر طول­ها اختلاف معنی­داری وجود نداشت. هدایت روزنه­ای در طول زمان کاهش یافت و تحت تأثیر تیمارها قرار نگرفت. به ­طور کلی نتایج  ما نشان داد که، تیمار طول­ کوتاه ­تر شاخه (25 سانتی­متر) و محلول ساکارز 2 درصد نه تنها بیشترین تأثیر را بر افزایش عمرگلجایی داشت بلکه باعث بهتر شدن وضعیت آبی، کاهش نشت یونی و افزایش پایداری غشا سلولی گلبرگ شد