ارزیابی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های گل رز (Rosa hybrid) با استفاده از نشانگر های CDDP و RAPD

 

شناخت تنوع ژنتیکی و طبقه بندی ذخایر توارثی (ژرم پلاسم) در پیش برد اهداف به نژادی و مدیریت حفظ ذخایر ژنتیکی گیاهان دارای نقش اساسی می باشد. از این رو، به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی 20 ژنوتیپ رز با استفاده از 6 نشانگر CDDP و 20 نشانگر RAPD صورت گرفت. برای تعیین تشابه بین ژنوتیپ های رز از ضریب تشابه جاکارد استفاده گردید و گروه بندی ژنوتیپ ها به روش اتصال همسایگی (NJ) انجام شد. دامنه ضریب تشابه ژنتیکی بین ژنوتیپ ها 04/0 تا 77/0 برای نشانگر CDDP و برای نشانگر RAPD بین 05/0 تا 79/0 به دست آمد. درصد چند شکلی نشانگرهای CDDP و نشانگر RAPD، 100 درصد برآورد گردید. تجزیه خوشه اینشانگرهای CDDPو RAPD ژنوتیپ ‏ها را به سه گروه تقسیم- بندی کرد. مطالعه حاضر نشان داد نشانگرCDDP به خوبی ژنوتیپ های رز را از هم تفکیک نمودند و این اولین گزارش آنالیز تنوع ژنتیکی رز با استفاده از نشانگر مولکولی که براساس ناحیه DNA هدف گذاری-شده (CDDP) در مقایسه با نشانگر RAPD، است. نشانگر CDDP به عنوان سیستم مولکولی جدید برای ارزیابی ژرم پلاسم رز معرفی شد.

اثر تیمار کوتاه مدت با نانو ذرات نقره و محلول گلجایی ساکارز روی پیری گل و برگ شاخه بریده رز

این آزمایش برای ارزیابی اثر تیمار کوتاه مدت نانو ذرات نقره در غلظت های صفر، 4، 25، 75 و 125 میلی گرم در لیتر روی گل شاخه بریدنی رز رقم ʼهای اند مجیکʻ بدنبال نگهداری در محلول ساکارز با غلظت های صفر، 2 و 3 درصد از نظر عمر گلجایی و برخی از صفات فیزیولوژیکی پس از برداشت آن انجام شد. این تحقیق به شکل آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار برای هر تیمار اجرا شد. آزمایش تحت شرایط دمای 2 ± 23 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 5±60 درصد و با شدت نوری محیط 12 میکرو مول در مترمربع درثانیه به مدت 12 ساعت توسط لامپ های فلورسنت انجام شد. نتایج نشان داد که تیمار 125 میلی گرم در لیتر نانو ذرات نقره همرا با ساکارز دو درصد و بدون ساکارز بیشترین تاثیر را در کنترل باکتری های انتهای ساقه را داشت. تیمار کوتاه مدت نانو ذرات نقره در کلیه غلظت ها سبب بهبود جذب محلول، حفظ رطوبت نسبی شاخه، بهبود باز شدن گل و شاخص فلورسانس کلروفیل برگ (Fv/Fm) در مقایسه با تیمار شاهد گردید. بیشترین میزان باز شدگی گل با درشت ترین اندازه گل در تیمار 75 میلی گرم در لیتر نانوذرات همراه با ساکارز 2 درصد در روز نهم عمر گلجایی مشاهده گردید. کمترین میزان عمر گلجایی در تیمارهای آب مقطر به تنهایی و همراه با ساکارز بود. بیشترین میزان عمر گلجایی در تیمارهای 75 و 125 میلی گرم در لیتر نانو ذرات نقره بدون ساکارز و با ساکارز در مقایسه با سایر تیمارها مشاهده گردید.

اثر کود نیتروژن بر تغییرات جمعیت و پارامترهای رشدی کنه تارتن قرمز روی ارقام مختلف گل رز

 

کنه تارتن قرمز گلخانه، Tetranychus cinnabarinus Boisduval، در بسیاری از نقاط دنیا به عنوان یک آفت جدی روی اکثر گیاهان زینتی از جمله گل رز مطرح می باشد. در این تحقیق، تغییرات جمعیت و پارامترهای رشدی این آفت درنسبت های مختلف نیتروژن (0، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار) روی سه رقم گل رز (قرمز رقم مجیک رد، صورتی رقم پولار استار و سفید رقم دلسی ویتا) در دمای 2 ± 27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 70 درصد و دوره نوری 16 :8 ساعت (روشنایی: تاریکی) مورد ارزیابی قرار گرفت. بیش ترین و کمترین فراوانی جمعیت کنه به ترتیب در سطح نیتروژنی 100 و 0 کیلوگرم نیتروژن (شاهد) در هکتار به دست آمد. در تمام سطوح نیتروژن، رز قرمـــز دارای بیش ترین (25/79) و رز سفید دارای کم ترین تراکم آفت (75/46) بودند. نتایج همچنین نشان داد که روی همه رقم ها، کنه ها در سطح نیتروژنی 100 کیلوگرم در هکتار دارای بیش ترین نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) و نرخ خالص تولید مثل (R0) بودند. به دنبال افزایش میزان کوددهی، مدت زمان لازم برای دو برابر شدن جمعیت (DT) کاهش یافت و کنه ها در مدت زمان کم تری یک نسل (T) خود را کامل کردند. این مطالعه نشان داد که استفـاده از سطوح بالای نیتروژن در گلخانه های رز می تواند جمعیت و توان تولیدمثلی کنه تارتن قرمز گلخانه را روی این گیاه به میزان قابل توجهی افزایش دهد.

اثر کود نیتروژن بر تغییرات جمعیت و پارامترهای رشدی کنه تارتن قرمز

 

 

گل رز (Rosa hybrid, L.) در صنعت گل کاری ایران از جایگاه خاصی برخوردار است. از دیر باز، تغذیه در کشت هیدروپونیک، یکی از مهمترین فاکتور‏های محدود کننده در رشد و نمو بسیاری از محصولات در دنیا بوده است. این آزمایش به منظور بررسی مقادیر مختلف کود شیمیایی مخصوص گل‏های شاخه بریده و نیترات کلسیم بر ویژگی‏های کمی و کیفی گل رز هیبرید رقم (های مجیک) در شرایط کشت بدون خاک انجام شد. این پژوهش در مهرماه سال 1390 در گلخانه دانشگاه شهرکرد صورت پذیرفت. گیاهان با کود شیمیایی هیدروفلکس‏اف در سطوح (500، 900 و 1300) میلی‏گرم در لیتر و نیترات کلسیم در سطوح (500، 700، 900 و 1100) میلی‏گرم در لیتر تغذیه شدند. آزمایش در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار انجام پذیرفت. فاکتور‏‏‏های مورد ارزیابی شامل طول شاخه، قطر شاخه، وزن‏تر و خشک شاخه، وزن‏ تر شاخه گل بریده، قطر غنچه، زمان گل‏دهی، تعداد شاخه گل بریده، عمر گلجایی، میزان کلروفیل کل، درصد کلسیم، ازت و منیزیم بودند. نتایج نشان داد که غلظت‏های هیدروفلکس‏اف نسبت به شاهد باعث افزایش معنی‏داری در قطر شاخه، وزن‏تر و خشک شاخه، وزن‏تر شاخه گل بریده، تعداد شاخه گل بریده، زمان گل‏دهی، عمرگلجایی، درصد کلسیم و منیزیم گردید. همچنین تیمار نیترات کلسیم باعث افزایش فاکتور‏های طول شاخه، قطر شاخه، وزن‏تر و خشک شاخه، وزن ‏تر شاخه گل بریده، قطر غنچه، تعداد شاخه گل بریده، عمر گلجایی و درصد کلسیم شد، و درصد منیزیم را کاهش داد. اثر متقابل تیمارها نیز باعث افزایش معنی‏دار میزان کلروفیل کل گردید. همچنین اثر متقابل هر دو تیمار بر روی درصد ازت معنی‏دار نشد. در مجموع نتایج این پژوهش نشان داد که هر دو تیمار موجب بهبود اکثر شاخص‏های رشد شدند.

 

اثر ارقام مختلف گل رز روی پارامترهای تولیدمثلی شته ی گل رز

 

شته ی گل رز با نام علمی Macrosiphum rosae (L.) مهمترین آفت گل رز به شمار می رود. آفت مزبور روی جوانه ها و سرشاخه ها مستقر شده و با تغذیه از شیره ی گیاهی مانع باز شدن برگها و غنچه ها شده که در نهایت ضعف گل های رز را به دنبال خواهد داشت. به منظور معرفی ارقام نسبتا حساس و مقاوم نسبت به آلودگی های این شته، پارامترهای تولید مثلی آن روی 10 رقم مختلف گل رز، در سال 1389 در دانشگاه محقق اردبیلی بررسی شد. آزمایش در شرایط آزمایشگاهی، دمای 1±24 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی در اتاقک رشد انجام شد. برای انجام آزمایش و اندازه گیری طول دوره ی نمو، بقا و باروری شته از قفسه های برگی نصب شده روی بوته ها استفاده شد. نتایج نشان داد که ارقام مختلف گیاه میزبان اثر معنی داری روی شاخص های تولیدمثل شته ی رز دارد. نرخ ناخالص باروری شته روی ارقام رز تفاوت معنی دار داشته و بیشترین مقدار این پارامتر برابر 43/2/±40/49 پوره روی رقم Orange و کمترین مقدار آن 94/0±17/13 پوره روی رقم Tea مشاهده شد. کمترین مقدار نرخ خالص باروری روی رقم Tea (50/0±66/6 پوره) و بیشترین مقدار آن روی ارقام Coolwater (28/1+26/30 پوره) و Orange (98/0±38/29 پوره) محاسبه شد. همچنین کمترین مقدار پارامتر تعداد پوره به ازای هر شته بالغ در هر روز روی رقم Tea (04/0±54/0 پوره) ثبت شد. یافته های این تحقیق با معرفی رقم Tea به عنوان رقم نسبتا مقاوم گل رز، می تواند در کنترل بهتر شته ی رز در قالب مدیریت تلفیقی مورد استفاده باشد

تاثیر کاربرد برگی پلی آمین ها بر ویژگی های رشدی، عمر گل جایی و میزان تنظیم کننده های رشد درونی گل رز

 

بهبود رشد و گلدهی با کاربرد پلی آمین ها در گیاهان مختلفی گزارش شده است. بنابراین در این پژوهش کاربرد برگی پلی آمین های برون زاد بر ویژگی های کمی، عمر گل جایی (Vase life)، میزان تنظیم کننده های رشد درونی و پلی آمین های درونی گل رز بررسی شد. بدین منظور، آزمایشی به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با ده تیمار، سه تکرار و دو بوته در هر تکرار در یک گلخانه آبکشتی (هیدروپونیک) تجاری در شهر یاسوج انجام گرفت. تیمارها شامل محلول پاشی بوته ها با پوتریسین در غلظت های 1، 2 و 3 میلی مولار، اسپرمیدین در غلظت های 5/0، 1و 5/1 میلی مولار و اسپرمین در غلظت های 1، 2و 4 میلی مولار و شاهد (آب مقطر) بود. نتایج نشان داد، بیشترین و کمترین میزان ارتفاع و وزن شاخه به ترتیب در تیمارهای اسپرمیدین 5/1 میلی مولار و شاهد به دست آمد. کاربرد پلی آمین ها باعث افزایش عمر گل جایی شد به طوری که بیشترین عمر گل جایی به میزان شانزده روز در گیاهان تیمارشده با اسپرمین 1 میلی مولار مشاهده شد. بیشترین میزان غلظت ایندول استیک اسید، اسیدجیبرلیک و زاتین در برگ گیاهان محلول پاشی شده با غلظت 4میلی مولار اسپرمین مشاهده شد. همچنین بیشترین میزان اسیدآبسایزیک در برگ گیاهان محلول پاشی شده با اسپرمیدین 5/1 میلی مولار به دست آمد. کاربرد پلی آمین های برون زاد باعث افزایش میزان پوتریسین و اسپرمیدین درونی برگ شد. نتایج کلی این پژوهش نشان داد که کاربرد اسپرمیدین در غلظت 5/1 میلی مولار و اسپرمین 4 میلی مولار برون زاد به دلیل افزایش غلظت مواد تنظیم کننده رشد و پلی آمین های درونی، باعث بهبود ویژگی های رویشی و افزایش عمر گل جایی گل رز رقم دولس ویتا شد.

 

بررسی عمر ماندگاری گل شاخه بریده رز سفید در اثر رنگ کردن گل با استفاده از رنگ های طبیعی و شیمیایی

 

 

ایجاد تنوع در رنگ گل های شاخه بریده از طریق دور گیری و جهش انجام گرفته است. اما برخی تولیدکنندگان و گل فروشان با رنگ کردن گل ها این کار را انجام می دهند. به منظور بررسی عمر ماندگاری و برخی صفات کیفی گل شاخه بریده رز سفید رقم اولانچ پس از فرایند رنگ پذیری توسط محلول های رنگی، از چند رنگ طبیعی و مصنوعی استفاده گردید. برای تهیه محلول های رنگی از پودر گیاهان قهوه، سماق، روناس و وسمه، پودر زعفران، رنگ خوراکی سبز، رنگ خوراکی آبی و رنگ خورا کی سبز + رنگ خوراکی آبی استفاده و از آب مقطر به عنوان شاهد استفاده شد. گل ها 36 ساعت درون محلول های رنگ قرار گرفتند. گل هایی که در محلول های حاوی سماق، قهوه، وسمه و روناس قرار داشتند، بعد از 12 ساعت، بدون رنگ گیری، پژمرده شدند؛ اما رنگ پذیری در گل هایی که در محلول های حاوی زعفران و رنگ خوراکی آبی، سبز و سبز + آبی قرار داشتند، انجام گرفت و گل ها شادابی مناسب را داشتند. پس از آن، گل ها در آب مقطر قرار گرفتند. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 5 تیمار و 3 تکرار انجام شد. صفات عمر گلجایی، کلروفیل، وزن تر، مواد جامد محلول و جذب آب مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد رنگ های خوراکی مصنوعی و زعفران، عمر گلجایی، کلروفیل، جذب آب و وزن تر گل را نسبت به شاهد کاهش دادند اما مواد جامد محلول را افزایش دادند.

بهبود عملکرد گل رز تحت تیمارهای هرس جوانه و خم سازی شاخه در رقم آولانچ گل رز

 

مدیریت ساختار بوته گل رز، نقش مهمی در تولید گل رز در طول سال دارد و میزان طول عمر بوته گل رز را تعیین کرده و نمو گیاه و کیفیت شاخه های گل رز (طول، قطر و وزن) را تحت تاثیر قرار می دهد. پرورش دهندگان رز با هدف افزایش جذب نور و ساخت آسیمیلات های فتوسنتزی بیشتر و افزایش کیفیت شاخه گل رز تولید شده، اقدام به خم سازی شاخه های غیرتولیدی می کنند. در این پژوهش مدیریت مناسب هرس جوانه بوته گل رز شاخه بریده با تاکید بر خم سازی  شاخه مورد بررسی قرار گرفت. به منظور انتخاب بهترین معماری ساختار بوته از نظر تولید با کیفیت ترین شاخه های گل رز دهنده آزمون فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با دو تیمار هرس جوانه و خم سازی شاخه انجام شد. هرس جوانه در دو سطح هرس 50 درصد جوانه و بدون هرس جوانه انجام شد و در تیمار خم سازی ساقه سطوح بدون خم سازی، زاویه 45 ، 90 و 120 درجه انجام شد. فاکتورهای فیزیولوژیکی، مورفولوژیکی و شاخص های فتوسنتزی و همچنین عمر گلدانی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد خم کردن شاخه (زاویه 45 و 90 درجه)، با افزایش جذب نور و ساخت آسیمیلات های فتوسنتزی بیشتر و تغییر جریان آن ها از برگساره شاخه های خم شده به سمت پاشاخه ها، سبب رشد مناسب آن ها و افزایش30 درصدی صفات وزن تر و وزن خشک نسبت به تیمار بدون خم سازی شده است. قطر غنچه و طول شاخه گل رز سبب افزایش کیفیت پس از برداشت شاخه گل رز تولید شده می شود. همچنین اثر متقابل هرس جوانه و خم کردن شاخه تاثیر مثبتی بر مقدار کربوهیدرات شاخه گل رز نشان داد.

بررسی امکان بهبود ماندگاری گل بریده رز رقم رد اولد با استفاده از برخی تیمارها

در سال های اخیر، توجه جهانی به حفظ محیط زیست، منجر به انجام تحقیقاتی برای استفاده از گیاهان دارویی و مواد ارگانیک در حفظ کیفیت پس از برداشت محصولات باغبانی شده است. بررسی حاضر برای یافتن جایگزین های طبیعی و مناسب مثل عصاره های گیاهان دارویی (نعناع، آویشن، مرزه و رزماری)، اسید هومیک و S-کاروون به منظور افزایش عمر پس از برداشت گل بریده رز و پتانسیل آنها برای جایگزین شدن ترکیبات شیمیایی خطرناک مثل تیوسولفات نقره اجرا گردید. تاثیر غلظت های 1، 5‎/2، 5، 5‎/7 و 10% عصاره های گیاهی، 10، 25، 50، 75 و 100 میلی گرم در لیتر اسید هومیک ، 1‎/0، 2‎/0، 3‎/0، 4‎/0 و 5‎/0میلی مولار S-کاروون و 1 میلی مولار تیوسولفات نقره بر روی طول عمر، وزن تر نسبی، قطر گل و میزان کلروفیل بررسی گردید. آزمایش بر پایه طرح کاملا تصادفی با 5 تکرار انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که نمونه های تحت تیمار 1 میلی مولار تیوسولفات نقره و 50 میلی گرم در لیتر اسید هومیک بطور معنی داری عمر پس از برداشت گل بریده رز را (به ترتیب 26 و 24 روز) در مقایسه با شاهد (4‎/17) افزایش داد. علاوه بر آن، غلظت 1‎/0 میلی مولار S-کاروون نیز اثر معنی دار و مثبتی بر طول عمر گل رز بریده داشت. نمونه های تحت تیمارهای 3‎/0 میلی مولار S-کاروون در روزهای ابتدایی و 1 میلی مولار تیوسولفات نقره در روزهای پایانی (هفدهم و نوزدهم) دارای بیشترین وزن تر نسبی بودند. اما، عصاره های گیاهی غلظت های 1% نعناع و 5‎/7% مرزه، عمر پس از برداشت گل بریده رز را در مقایسه با شاهد کاهش داد. غلظت 10% نعناع در اندازه گیری دوم و سوم تاثیر منفی و معنی داری بر قطر گل رز نشان داد. همچنین در دو اندازه گیری آخر، نمونه قرار گرفته تحت غلظت 1 میلی مولار تیوسولفات نقره از بیشترین قطر برخوردار بود. هیچ اختلاف معنی داری از لحاظ میزان کلروفیل در تیمارهای مورد استفاده مشاهده نشد. به طور کلی، این نتایج نشان داد که تیمار تیوسولفات نقره همچنان جایگاه نخست را در افزایش طول عمر گل بریده رز به خود اختصاص داده است، اما تیمارهای اسید هومیک و S-کاروون نیز به ترتیب با اختلاف 6‎/6 و6‎/4 نسبت به شاهد می توانند جایگزین مناسبی برای این ماده غیرارگانیک باشند.

اثر سالیسیلیک اسید و متیل جاسمونات بر دوام گل و شاخص های فتوسنتز گل شاخه بریده رز

این تحقیق با هدف مقایسه تاثیر سالیسیلیک اسید و متیل جاسمونات بر دوام گل بریده رز رقم Grand prix از طریق بررسی برخی شاخص های فتوسنتز در فروردین سال 1391 انجام گرفت. بدین منظور تعداد 235 شاخه گل رز قرمز رقم (Grand prix) در گلدان های حاوی 1 لیتر ساکارز 2 درصد در سردخانه با دمای 8 درجه سانتی گراد و رطوبت 55 درصد و نور 260 لوکس قرار گرفت و هفته ای 1 بار به مدت یک ماه با غلظت های مختلف سالیسیلیک اسید شامل 2-10، 3-10، 4ˉ10 و 5ˉ10 مولار و متیل جاسمونات 20، 40، 60، 80 و 100 میکرومولار محلول پاشی شدند. کلیه 11 تیمار مذکور در طرح فاکتوریل با 3 تکرار انجام شد. فاکتورهای اندازه گیری شده شامل فاکتورهای ظاهری (دوام گل و برگ) سنجش کلروفیل های a، b و قندهای محلول بود. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد فاکتور ظاهری گل و برگ در تیمار 3-10 مولار سالیسیلیک اسید در مقایسه با سایر تیمارها و شاهد بهینه بود. قندهای محلول و کلروفیل a و b نیز در تیمار 3-10مولار اسید سالیسیلیک در مقایسه با شاهد و سایر غلظت های اسید سالیسیلیک افزایش یافت. از سوی دیگر بر اساس نتایج حاصل از تیمار با متیل جاسمونات افزایش فاکتور ظاهری گل و برگ و نیز قندهای محلول در تیمار 100 میکرومولار مشاهده شد و کلروفیل a نیز در همه تیمارها نسبت به شاهد افزایش معنی داری را نشان داد.