کشت بافت گل رز یکی از روش‌های مدرن و پیشرفته برای تکثیر سریع و انبوه گیاهان با ویژگی‌های ژنتیکی یکسان و مقاوم به بیماری‌ها است. این روش جایگزین مناسبی برای روش‌های سنتی مانند قلمه‌زنی و پیوند زدن محسوب می‌شود. در این مقاله، مراحل و روش‌های کشت بافت گل رز را بررسی می‌کنیم.
۱. مزایای کشت بافت در گل رز 🌟
✅ تکثیر سریع و انبوه: در مدت کوتاهی می‌توان هزاران گیاه سالم و یکنواخت تولید کرد.
✅ گیاهان مقاوم به بیماری‌ها: تولید نهال‌های عاری از ویروس و بیماری‌های قارچی.
✅ کاهش هزینه‌های تولید: نیاز به فضای گلخانه‌ای کمتر و کاهش زمان رشد.
✅ افزایش کیفیت تجاری گل‌ها: تولید گل‌هایی با اندازه، رنگ و ماندگاری بالا.
✅ تکثیر گونه‌های خاص و کمیاب: امکان تکثیر و نگهداری ژنوتیپ‌های ارزشمند.
۲. مراحل کشت بافت گل رز 🚀
🔹 ۱. انتخاب ریزنمونه (Explant Selection)
✔ انتخاب بخش‌هایی از گیاه که بافت مریستمی فعال دارند، مانند:
- جوانه‌های انتهایی و جانبی
-
برگ‌های جوان و ساقه‌های نازک
✔ گیاه مادر باید عاری از بیماری‌های ویروسی و قارچی باشد.
🔹 ۲. استریل‌سازی ریزنمونه (Sterilization)
✔ ضدعفونی نمونه‌ها با هیپوکلریت سدیم (NaOCl) یا اتانول ۷۰٪.
✔ شست‌وشو با آب مقطر استریل برای حذف مواد شیمیایی اضافی.
🔹 ۳. استقرار در محیط کشت اولیه (Initiation Stage)
✔ کشت نمونه‌ها در محیط کشت MS (Murashige & Skoog) با مواد مغذی.
✔ افزودن هورمون سیتوکینین (BAP یا Kinetin) برای تحریک رشد جوانه‌ها.
✔ قرار دادن در دمای ۲۵-۲۷ درجه سانتی‌گراد و نور مناسب (۱۶ ساعت روشنایی، ۸ ساعت تاریکی).
🔹 ۴. تکثیر و افزایش شاخه‌ها (Multiplication Stage)
✔ افزایش تعداد شاخه‌ها با هورمون‌های سیتوکینین (BAP) و جیبرلین (GA3).
✔ انتقال جوانه‌های جدید به محیط کشت تازه برای افزایش تعداد گیاهان.
🔹 ۵. ریشه‌زایی (Rooting Stage)
✔ استفاده از هورمون اکسین (IAA یا NAA) برای تحریک رشد ریشه‌ها.
✔ انتقال گیاهچه‌ها به محیط کشت حاوی کمتر ساکارز و بیشتر اکسین.
🔹 ۶. سازگارسازی و انتقال به گلخانه (Acclimatization)
✔ انتقال نهال‌ها از محیط کشت به خاک یا کوکوپیت برای تطبیق با شرایط طبیعی.
✔ نگهداری در شرایط گلخانه‌ای با رطوبت و نور کنترل‌شده تا مقاوم شوند.
۳. چالش‌های کشت بافت گل رز 🚨
❌ حساسیت بالا به آلودگی‌های قارچی و باکتریایی
❌ نیاز به تجهیزات آزمایشگاهی تخصصی و هزینه اولیه بالا
❌ تکنیک‌های پیچیده برای هر گونه از گل رز
۴. نتیجه‌گیری 🎯
کشت بافت یک روش ایده‌آل برای تکثیر انبوه گل‌های رز هیبریدی و تجاری است. با این تکنیک می‌توان نهال‌های مقاوم، سالم و یکنواخت تولید کرد که در بازار گل‌های زینتی بسیار ارزشمند هستند. 🌹🚀
