۱. حساسیت بالای گیاه به آلودگی‌های قارچی و باکتریایی
🔹 یکی از بزرگ‌ترین مشکلات در کشت بافت گل رز، آلودگی میکروبی است که می‌تواند باعث از بین رفتن نمونه‌های کشت‌شده شود.
🔹 عوامل آلودگی شامل قارچ‌ها، باکتری‌ها و ویروس‌های گیاهی هستند که از طریق ریزنمونه‌های آلوده یا محیط کشت نامناسب وارد سیستم می‌شوند.
🔹 راهکارها:
✅ استفاده از گیاه مادر عاری از بیماری
✅ ضدعفونی دقیق ریزنمونه‌ها با هیپوکلریت سدیم، اتانول و جیوه کلرید
✅ استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها و ضدقارچ‌ها در محیط کشت
۲. هزینه‌های بالای تجهیزات و مواد مصرفی
🔹 برای کشت بافت موفق، نیاز به تجهیزات پیشرفته و محیط‌های استریل است که هزینه اولیه بالایی دارند.
🔹 تجهیزاتی مانند هود لامینار، اتوکلاو، انکوباتور، pH متر و محفظه رشد کنترل‌شده ضروری هستند.
🔹 علاوه بر تجهیزات، مواد شیمیایی مانند محیط کشت MS، هورمون‌های رشد و مواد ضدعفونی‌کننده نیز پرهزینه هستند.
🔹 راهکارها:
✅ سرمایه‌گذاری هدفمند روی تجهیزات اصلی برای کاهش هزینه‌های بلندمدت
✅ خرید مواد اولیه با کیفیت و در مقادیر عمده برای کاهش هزینه‌ها
۳. نیاز به دانش تخصصی و نیروی کار ماهر
🔹 اجرای کشت بافت نیازمند مهارت‌های تخصصی در زمینه بیوتکنولوژی گیاهی است.
🔹 فرایندهای استریل‌سازی، تنظیم محیط کشت، کنترل هورمونی و سازگارسازی گیاهچه‌ها بسیار حساس هستند و هرگونه خطا باعث عدم موفقیت می‌شود.
🔹 راهکارها:
✅ آموزش نیروی کار متخصص برای اجرای صحیح تکنیک‌های کشت بافت
✅ ایجاد پروتکل‌های استاندارد و دستورالعمل‌های دقیق برای تکثیر گل رز
۴. مشکلات در تنظیم هورمون‌های رشد و ریشه زایی
🔹 گل رز نسبت به غلظت هورمون‌های رشد حساس است و تنظیم نادرست می‌تواند باعث مشکلاتی مانند:
❌ رشد بیش از حد شاخه‌ها بدون ریشه‌زایی مناسب
❌ تشکیل کالوس بدون رشد جوانه‌ها
❌ جهش‌های ژنتیکی ناخواسته در گیاهچه‌ها
🔹 راهکارها:
✅ انجام آزمایش های بهینه سازی برای تعیین بهترین ترکیب هورمونی
✅ استفاده از اکسین (NAA، IAA) برای ریشه زایی و سیتوکینین (BAP، Kinetin) برای افزایش شاخه‌زایی
۵. سازگارسازی گیاهچه‌ها با محیط طبیعی
🔹 گیاهچه‌های تولیدشده در شرایط آزمایشگاهی به دلیل رشد در محیط استریل، در برابر تغییرات محیطی بسیار حساس هستند.
🔹 انتقال ناگهانی به گلخانه یا مزرعه ممکن است منجر به خشک شدن یا مرگ گیاهچه‌ها شود.
🔹 راهکارها:
✅ انتقال تدریجی گیاهچه‌ها از محیط بسته آزمایشگاهی به گلخانه
✅ کنترل رطوبت و نور در مرحله سازگارسازی برای کاهش شوک محیطی
نتیجه‌گیری 🎯
کشت بافت گل رز یک روش پیشرفته، اما چالش‌برانگیز است که نیاز به دقت، دانش و تجهیزات مناسب دارد. با مدیریت صحیح آلودگی‌ها، تنظیم هورمونی مناسب و سازگارسازی اصولی، می‌توان این چالش‌ها را برطرف کرد و تولید انبوه گل‌های رز باکیفیت و مقاوم را تضمین نمود.
