تحلیل اقتصادی کشت گل رز و مریم در گلخانه و ارائه راهکارهای مناسب

فناوری تولید محصولات گلخانه ای منجر به افزایش چشمگیری راندمان بهره وری از منابع محدود آبی و خاکی گشته و اهمیت آن با توجه به اقلیم خشک و کم باران اکثر نقاط کشور ما غیر قابل انکار است باتوجه به بالا بودن هزینه های احداث گلخانه، لزوم انجام تحقیاقت در زمینه یافتن راهکارهای مناسب اقتصادی دقیق و نشر آن لازم به نظر می رسد برای تحقق این امر و جهت آنالیز اقتصادی محصولات گلخانه ای در استان خوزستان 80 گلخانه با جنس سازه چوبی با پایه فلزی که به کشت گل رز و مریم اختصاص دارند در نظر گرفته شده اند. اطلاعات مورد نیاز از طریق تنظیم پرسشنامه و مصاحبه با گلخانه داران و همچنین اطلاعات موجود در سازمان جهاد کشاورزی استان جمع آوری شده است نتایج بررسی ها نشان می دهد که نسبت فایده به هزینه برای کشت گلخانه ای این 2 محصول 1/89 است که نشانه می دهد کشت این 2 محصول در گلخانه های استان از سودمندی اقتصادی برخوردار است متوسط هزین های جاری درآمد و سود ناخالص در گلخانه های گل و گیاه زینتی مورد بررسی به 1199630، 2972982، 1735378 تومان در 1000 متر مربع می باشد بیشترین درصد هزینه های جاری مربوط به حقوق کارکنان با 68/69% است و بعد از آن به هزینه قلمه و پیاز با 16/68% اختصاص دارد متوسط عملکرد گل رز و مریم به ترتیب 1661/08 و 151513/17 شاخه در 1000 متر مربع می بادش با توجه به ابلات بودن درآمد در گلخانه های کوچک نسبت به گلخانه های متوسط و بزرگ، میتوان با اعمال مدیریت بهتر و استفاده از نهاده های مرغوب تر عمکلرد و در نتیجه درآمد را در این گلخانه ها افزایش داد.

بررسی اثر بسترهای مختلف کشت بر برخی صفات مورفولوژیکی گل رز

امروزه از مواد آلی و معدنی مختلفی به عنوان بستر کشت استفاده می شود.هریک از این مواد دارای ویژگی های منحصر به فردی می باشند.به طور کلی این مواد باید از ظرفیت نگهداری آب، تهویه کافی، زهکش مناسب و ظرفیت تبادل کاتیونی بالا برخوردار بوده و همچنین نباید هیچگونه تاثیر سوء و مضری برای گیاه داشته باشند.به منظور بررسی قابلیت جایگزینی بستر کشت کوکوپیت و پرلیت با بسترهای کشت جدید و ارزان قیمت حاصل از ضایعات موادآلی و ترکیبات معدنی در پرورش و خرید گل رز شاخه بریده ژربرا رقم رزالین ، پژوهشی بر اساس طرح آماری بلوک کاملا تصادفی با 7 تیمار و 3 تکرار صورت گرفت. تیمارهای بکار رفته شامل کوکوپیت50%+پرلیت50%(شاهد)، کوکوپیت50%+خاکبرگ50%، پرلیت50%+خاکبرگ50%، پرلیت50%+ورمی کمپوست50%، خاک باغچه35%+پرلیت15%+کوکوپیت50%، خاک باغچه 35%+پرلیت15%+خاک برگ50% و خاک باغچه35%+پرلیت15%+ورمی کمپوست50% بود. صفات اندازه گیری شده عبارت بودند از: ماندگاری گل رز روی بوته، قطر ساقه، ارتفاع ساقه، سطح برگ، تعداد گل رز و تعداد برگ. بر اساس نتایج بدست آمده، بیشترین میزان تعداد برگ و گل، ارتفاع و قطر ساقه در بستر کشت (کوکوپیت50%+خاک برگ50%)و بیشترین میزان سطح برگ در بستر کشت (پرلیت 50%+ورمی کمپوست50%) مشاهده شد. بطور کلی نتایج این تحقیق دلالت بر آن داشت که بسترهای کشت (کوکوپیت50%+خاک برگ50%) و (پرلیت 50%+ورمی کمپوست50%) را می توان برای کشت ژربرا رقم(Rosalin) معرفی کرد.

بررسی اثر منابع مختلف نوری بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی گل رز رقم سامورایی

 

 

گل رز با نام علمیL. Rosa hybida از مهمترین و پرطرفدارترین گل های زینتی شاخه بریده در دنیا است. بنابراین تولید و خرید گل رز  در مدت زمان کمتر و با کیفیت بهتر از نظر تجاری دارای اهمیت بالایی می باشد.در خرید گل رز یکی از اقدامات مهم در افزایش عملکرد و کیفیت گل رز گلخانه ای، افزایش نور در دسترس گیاه در شرایط آب و هوایی ابرناک و کم نور است که تاثر زیادی در خرید گل رز دارد. امروزه استفاده از منبع های نور تکمیلی جدید به عنوان جایگزین منبع های نور قدیمی در خرید گل رز و همچنین بهبود شرایط رشد و نمو گیاهان زینتی مانند گل رز، مورد توجه است که در برخی موارد اثرگذاری بهتر و موثرتر این منبع های نوری نسبت به منبع های نور قدیمی نیز مشاهده شده است. این پژوهش با هدف بررسی تاثیرگذاری منبع نور دیود های ترکیبی و جدید در مقایسه با منبع های نور متداول و قدیمی متال هالید و پرفشار سدیمی بر شاخص های مورفولوژیک و فیزیولوژیک گل رز رقم سامورایی صورت گرفت. همچنین به بررسی اثر نور طبیعی در فصل سرد به عنوان شاهد در این گیاه پرداخته شد. بنابراین به منظور تعیین منبع نور مکمل بهینه برای تولید گل رز شاخه بریده رقم سامورایی به روش هیدروپونیک از نوردهی تکمیلی با لامپ بخار فلزی، لامپ های با فشار سدیمی بالا، و دیودهای منتشر کننده نور رشد برای پرورش گل رز گلخانه ای رقم سامورایی استفاده شد.

مواد و روش ها

این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 گروه تیماری شامل نورهای تکمیلی متال هالید، پرفشار سدیمی، دیودهای ساطع کننده نور ترکیبی در مقایسه با شاهد (نور طبیعی خورشید) در 3 تکرار با 4 بوته گل رز در هر تکرار در گلخانه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان و آزمایشگاه باغبانی در سال1400 -1399 انجام شد. صفات ریخت شناسی و بیوشیمیایی شامل طول ساقه، قطر غنچه، وزن تر و خشک ساقه گل، محتوای کلروفیل و کاروتنویید، محتوای کربوهیدرات و آنتوسیانین، کیفیت طاهری عملکرد گل شاخه بریده رز رقم سامورایی در این آزمایش اندازه گیری شد.

 

یافته ها

براساس نتایج به دست آمده، تیمارهای نور تکمیلی بر صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گل رز رقم سامورایی در سطح 1 درصد اثر معنی دار بودند. در مقایسه با تیمار شاهد، تیمار دیودهای میکس شده نوری بیشترین تاثیر را بر شاخص های مورفولوژیکی قطر غنچه و ساقه گل داشت؛ نتیجه مشابه در افزایش وزن تر و خشک گیاه به دست آمد؛ همچنین تجمع رنگیزه های فتوسنتزی در تیمار نوری دیودهای ترکیبی بیشترین سطح را داشت. دیودهای نور رشد توانست سطح کربوهیدرات های محلول و محتوای آنتوسانین ها را به طور معنی داری نسبت به سایر تیمارها افزایش دهد. با بررسی شاخص کیفیت گل مشخص شد دیودهای نوری شاخص های خصوصیات ظاهری گل را بهبود بخشید و بالاترین میزان عملکرد گل در تیمار نوری دیود ترکیبی بود. در بین تیمارهای مورد بررسی، بهترین و بیشترین کمیت و کیفیت گل رز شاخه بریده توسط تیمارهای دیودهای ساطع کننده نور ترکیبی در مقایسه با سایر تیمارهای نور تکمیلی و همچنین تیمار شاهد مشاهده شد.

 

 

نتیجه گیری

با توجه به اثرات مطلوب تیمارهای دیودهای ساطع کننده نور ترکیبی بر خصوصیات کیفی و عملکرد گل رز رقم سامورایی، با در نظر گرفتن بازده انرژی بالاتر، عمر طولانی تر و صرفه اقتصادی در بازه زمانی طولانی تر در کشت های گلخانه ای، استفاده از دیودهای نور ترکیبی در نوردهی تکمیلی کشت های فشرده در اولویت می باشد. نورهای تکمیلی دیود ترکیبی نیز به دلیل برتری معنی دار نسبت به شاهد و نقش مثبتی که در بهبود فرآیند رشد و نمو گل رز رقم سامورایی دارند، پیشنهاد می گردد؛ همچنین نور مکمل دیودهای ترکیبی به عنوان جایگزینی برای نورهای تکمیلی متال هالید، پرفشار سدیمی توصیه می گردد.