تریپس غربی گل، (Pergande (occidentalis Frankliniella یکی از آفات مهم گلخانه های رز به حساب می آید که دارای چندین نسل در سال است. این حشره علاوه بر خسارت مستقیم به گلهای رز توسپو ویروسها را نیز منتقل می کند. به دلیل مقاومت این حشره به حشره کشها، ره یافتهای جایگزین برای مدیریت آفت شامل به تله انداختن آنان ضروری است. در این پژوهش تله های چسبنده با دو رنگ مختلف (آبی و زرد) در سه سطح مختلف پوشش گیاهی (هم سطح پوشش گیاهی، 20 سانتیمتر بالاتر و 20 سانتیمتر پایینتر از سطح گیاه) با دو رقم رز (رد وان و آوالانژ) آزمایش شد. تعداد تریپسهای به تله افتاده پس از پنج روز شمارش شدند. درصد تریپسها در تله های آبی قرار داده شده در سطح 20 سانتیمتری بالای پوشش گیاهی از تله های آبی قرار داده شده در دیگر سطحها به طور معنی داری در هر دو رقم بیشتر بود. برعکس، درصد تریپسهای شمارش شده در تله های چسبنده زرد در سطحهای مختلف پوشش گیاهی و رقمهای گوناگون تفاوت معنی داری نداشتند.
در این آزمایش اثر تیمارهای مختلفی شامل محلول نگهدارنده (200 میلی گرم در لیتر ماده-HQS 8 همراه با 20 گرم در لیتر ساکارز) به تنهایی یا در ترکیب با بنزیل آدنین (BA) و تیدیازورون (TDZ) به صورت تیمار کوتاه مدت (پالسی) یا افشانه (اسپری) بر صفات مرتبط با پیری و همچنین طول عمر گل های شاخه بریده رز رقم رد جانت بررسی شد. تیمارهای محلول نگهدارنده و همچنین BA به میزان 25 میلی مولار بصورت تیمار کوتاه مدت بعلاوه محلول نگهدارنده موجب حفظ وزن تر نسبی و میزان آب گلبرگ و برگ, افزایش میزان جذب محلول , جلوگیری از کاهش کربوهیدارت های گلبرگ و برگ, جلوگیری از تخریب پروتیین های محلول گلبرگ و کلروفیل برگ ها در طی دوره آزمایش شدند. میزان آنتوسیانین گلبرگ ها و قطر گل ها در تیمار 25 میلی مولار BA بعلاوه محلول نگهدارنده بیشتر از محلول نگهدارنده به تنهایی بود. بیشترین طول عمر پس از برداشت گل ها نیز در دو تیمار فوق مشاهده گردید. با کاربرد سیتوکینین های مختلف بعلاوه محلول نگهدارنده نه تنها افزایشی در طول عمر گل ها نسبت به محلول نگهدارنده به تنهایی مشاهده نشد بلکه طول عمر آنها اندکی نیز کاهش یافت.
با توجه به اهمیت اقتصادی که طول عمر گل های شاخه بریده دارد.
در این آزمایش اثرات نانوذرات نقره, تیوسولفات نقره, هیدروکسی کوئینولین و یک ماده طبیعی شامل تیمول بر عمر پس از برداشت و تعداد باکتری های ساقه گل رز رقم ’دلس ویتا (Dolce vita’‘) ‘ مورد بررسی قرار گرفت.
گل های شاخه بریده به آزمایشگاهی با دمای 22±1 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 60±5 درصد انتقال یافتند. گل های شاخه بریده به صورت تیمار کوتاه مدت با محلول های نانوذرات نقره ((Silver nanoparticle (SNP) با غلظت های (2.5, 5 و 10 میلی گرم در لیتر), تیوسولفات نقره (Silver Thiosulfate (STS)) (0.5, 1 و 2 میلی مولار), 8- هیدروکسی کوئینولین سولفات (Hydroxy quinoline sulfate (HQS)) (50, 100 و 200 میلی گرم در لیتر) و اسانس تیمول (Thymol) (50, 100 و 200 میلی گرم در لیتر) حاوی 5 درصد ساکارز تیمار شدند.
آزمایش به صورت طرح کاملا تصادفی با 8 تکرار, هر تکرار شامل یک گل انجام شد. با توجه به نتایج, تمامی تیمارها بر طول عمر گل ها و کاهش تعداد باکتری های ساقه اثر مثبتی داشتند به طوری که هیچ باکتری در تیمارهای نانوذرات نقره با غلظت های 5 و10 میلی گرم در لیتر یافت نشد. بیشترین میانگین طول عمر (19 روز) در تیمار 5 و 10 میلی گرم در لیتر نانوذرات نقره به دست آمد. با در نظر گرفتن نتایج و جنبه های اقتصادی و کاربردی مواد مورد آزمایش, تیمار نانوذرات نقره را می توان در جهت افزایش عمر گلجای رز رقم’ دلس ویتا‘ مورد استفاده قرار داد.
قیمت‌گذاری در خرید عمده گل رز یکی از پیچیده‌ترین و مهمترین مباحث این صنعت است. تفاوت‌های جزئی در کیفیت، زمان برداشت، موقعیت جغرافیایی یا حتی آب‌وهوا می‌تواند تأثیر چشم‌گیری بر قیمت نهایی شاخه گل داشته باشد. در این فصل، به بررسی جامع فاکتورهایی می‌پردازیم که مستقیماً یا غیرمستقیم بر قیمت عمده گل رز تأثیر می‌گذارند.
4.1 چرا قیمت گل رز نوسان دارد؟
گل رز یک کالای زنده، حساس، فصلی و وابسته به شرایط طبیعی و بازار است. این چهار عامل، باعث می‌شود قیمت آن ثابت نباشد و در زمان‌های مختلف سال تغییر کند. برای مثال:
- در بهمن و اسفند، با نزدیک شدن به مناسبت‌هایی مثل ولنتاین و روز زن، قیمت گل رز به‌طور چشم‌گیری افزایش می‌یابد.
- در ماه‌های گرم و تابستانی، هزینه نگهداری و خنک‌سازی بالا می‌رود.
- کمبود آب، بیماری‌های فصلی یا نوسان قیمت نهاده‌ها بر هزینه تولید تأثیرگذارند.
4.2 فاکتورهای اصلی مؤثر بر قیمت عمده گل رز
الف) نوع و گونه گل رز
رزهای مختلف قیمت‌های مختلفی دارند. مثلاً:
گونه |
ویژگی |
قیمت پایه (ریال/شاخه) |
وارداتی یا گلخانه‌ای با غنچه بزرگ |
۱۸٬۰۰۰ – ۲۵٬۰۰۰ |
|
گلخانه‌ای بومی با کیفیت متغیر |
۱۰٬۰۰۰ – ۱۶٬۰۰۰ |
|
شاخه‌ای کوچک با غنچه‌های ریز |
۷٬۰۰۰ – ۱۲٬۰۰۰ |
|
رز رنگین‌کمانی |
رنگ‌آمیزی شده و خاص |
بالای ۳۰٬۰۰۰ |
ب) رنگ گل
برخی رنگ‌ها کمیاب‌تر یا پرفروش‌ترند:
- قرمز (پرفروش‌ترین – گاهی گران‌ترین)
- سفید و صورتی (پرکاربرد در عروسی‌ها و مراسم ترحیم)
- آبی، مشکی، رنگین‌کمانی (خاص، گران‌تر به‌دلیل رنگ‌آمیزی مصنوعی)
ج) طول شاخه گل
هر چه طول شاخه بلندتر باشد، قیمت بالاتر می‌رود:
- ۴۰ سانتیمتر: ارزان‌ترین
- ۵۰ تا ۶۰ سانتیمتر: معمول‌ترین در بازار
- ۷۰ سانتیمتر به بالا: لوکس و مناسب صادرات
د) زمان برداشت و فصل خرید
قیمت گل رز در مناسبت‌های خاص یا ایام پُرتقاضا افزایش می‌یابد:
زمان |
قیمت و شرایط |
بهمن (ولنتاین) |
افزایش شدید قیمت |
اسفند (روز زن، مادر) |
افزایش ۲۰ تا ۵۰ درصدی |
فروردین تا خرداد |
تعادل نسبی قیمت |
تابستان (گرمای شدید) |
افزایش هزینه تولید |
مهر تا دی |
پایین‌ترین قیمت در بازار عمده‌فروشی |
هـ) محل تولید گل رز
رزهای تولیدشده در شهرهای مختلف، قیمت متفاوت دارند:
- رز اصفهان (مثلاً گلخانه ریواس): استاندارد بالا، تولید انبوه، قیمت منصفانه
- رز محلات: گل با دوام بالا، شاخه قوی، محبوب در صادرات
- رز تهران یا کرج: تنوع بالا، قیمت متغیر، مناسب خریداران متوسط
- رز مازندران: قیمت بالاتر به‌دلیل رطوبت و هزینه حمل
و) هزینه بسته‌بندی و حمل‌ونقل
تولیدکننده یا فروشنده‌ای که خدمات کامل شامل بسته‌بندی اصولی، حمل یخچال‌دار و تحویل در محل ارائه دهد، ممکن است قیمت نهایی بالاتری داشته باشد – ولی در عوض، کیفیت محصول تضمین می‌شود.
ز) نوع خرید: موردی یا قراردادی
خرید موردی (یک‌باره) معمولاً با قیمت بالاتری نسبت به خرید قراردادی (طولانی‌مدت) انجام می‌شود. فروشندگان برای قراردادهای مکرر تخفیف‌هایی ارائه می‌دهند.
4.3 تفاوت قیمت در بازارهای مختلف عمده فروشی
در بازارهای اصلی کشور، بسته به محل خرید، قیمت رز تفاوت دارد:
- بازار گل محلاتی تهران: رقابتی، تنوع بالا، مناسب برای خریداران حرفه‌ای
- بازار گل اصفهان (فکوری): قیمت به نسبت پایینتر، عرضه مستقیم از گلخانه‌ها
- بازار گل مشهد یا تبریز: دسترسی محدودتر، قیمت بالاتر
- خرید از گلخانه آنلاین (مثل سایت ریواس): قیمت مشخص، ثبات قیمت، سفارش راحت
4.4 چگونه بهترین قیمت عمده گل رز را بگیریم؟
برای آن‌که بهترین قیمت ممکن را به‌دست آورید، توصیه‌های زیر را جدی بگیرید:
- هرگز فقط یک تأمین‌کننده نداشته باشید.
چند تأمین‌کننده را بررسی و با آنها مذاکره کنید. - بر اساس تقویم سالانه سفارش دهید.
خرید در روزهای عادی سال به‌صرفه‌تر از روزهای مناسبت‌دار است. - قرارداد بلندمدت ببندید.
باعث ثبات قیمت و پیش‌بینی‌پذیری هزینه‌ها می‌شود. - سفارش‌های خود را به‌صورت تجمیعی انجام دهید.
یعنی یک‌باره ۵٬۰۰۰ شاخه بخرید به‌جای ۵ بار ۱٬۰۰۰ شاخه. - خرید مستقیم از گلخانه انجام دهید.
بدون واسطه، با قیمت کارخانه، خدمات بهتر دریافت می‌کنید. - از تخفیف‌ها و جشنواره‌های فروش فصلی استفاده کنید.
برخی گلخانه‌ها در فصول خاص تخفیف ویژه دارند.
4.5 آیا قیمت پایینتر همیشه بهتر است؟
خیر. تجربه خریداران عمده گل رز ثابت کرده که خرید از فروشندگان بی‌نام یا بسیار ارزان، منجر به گلهای آسیب‌دیده، فاسد یا بی‌کیفیت می‌شود. به جای تمرکز صرف بر قیمت:
- به نرخ ماندگاری گل‌ها توجه کنید.
- هزینه پنهان آسیب‌دیدگی، برگشت کالا یا نارضایتی مشتری را محاسبه کنید.
- اعتبار تأمین‌کننده را اولویت دهید.
جمع‌بندی
قیمت عمده گل رز تابع متغیرهای زیادی است. آگاهی از فاکتورهای مؤثر بر قیمت و توانایی تحلیل بازار، به خریداران کمک می‌کند تا تصمیمات هوشمندانه‌تر بگیرند. خرید از تولیدکنندگان معتبر همچون کمپانی ریواس، انعقاد قراردادهای پایدار، توجه به زمان خرید و انتخاب رنگ و نوع مناسب، از عوامل کلیدی در دستیابی به بهترین قیمت و کیفیت ممکن هستند.
کنه دو لکه ای با نام علمی Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) از گونه های بسیار مهم و پلی فاژ در بسیاری از نقاط دنیا بوده و به عنوان یک آفت جدی روی اغلب گیاهان زینتی از جمله گل رز مطرح است. در این تحقیق پارامترهای تولیدمثلی این آفت روی 10 رقم گل رز Rosa sp. شامل Valentine, Pink, Yellow, Roulette, Tea, Marusya, Cool water, Dolcevita, Bella vita و Orange در اتاقک رشد و در شرایط دمای 24±1 درجه سلسیوس, رطوبت نسبی 65±5 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که نرخ ناخالص و نرخ خالص باروری بین ارقام مختلف گل رز به طور معنی داری متفاوت بود. بیشترین نرخ ناخالص و خالص باروری روی رقم Pink (به ترتیب 113.86±11.50 و 84.64±8.10) تخم به دست آمد. همچنین بیشترین مقدار نرخ ناخالص و خالص زادآوری روی رقم Pink (به ترتیب 94.89±9.57 و 70.54±7.50) تخم مشاهده شد. تفاوت معنی داری از نظر تعداد تخم های گذاشته شده توسط هر ماده در هر روز و میانگین تخم های بارور گذاشته شده توسط هر ماده در هر روز روی ارقام مختلف گل رز وجود داشت و بیشترین مقدار این پارامترها روی رقم Orange و کمترین آنها روی رقمCool water مشاهده شد. بیشترین مقدار امید به زندگی در زمان ظهور کنه های بالغ روی رقم Pink و کمترین مقدار آن روی رقم Bella vita بود. بر اساس نتایج حاصل میتوان نتیجه گیری کرد که رقم Pink در میان ارقام مورد مطالعه مطلوب ترین میزبان برای تولیدمثل کنه دولکه ای می باشد.
چرا گل رز مهم است؟
گل رز از دیرباز به‌عنوان نماد عشق، زیبایی، پاکی و احساسات انسانی شناخته شده است. نه تنها در فرهنگ ایرانی، بلکه در ادبیات، هنر، جشن‌ها و حتی طب سنتی ملت‌های گوناگون، گل رز جایگاهی خاص و برجسته دارد. شناخت دقیق این گل، انواع آن و ویژگی‌های منحصر به فردش، اولین گام در مسیر خرید هوشمندانه و هدفمند به‌ویژه برای فعالان حوزه گل و گیاه، گل‌فروشان و صادرکنندگان است.
با نگاهی عمیق به تاریخچه گل رز، تنوع گونه‌ها، ویژگی‌های هر نوع و کاربردهای آن در دنیای امروز، سعی می‌کنیم درک بهتری از این گیاه زیبا ارائه دهیم.
1.1 تاریخچه گل رز در جهان و ایران
ریشه‌های تاریخی رز در تمدن‌های باستانی
گل رز یکی از قدیمی‌ترین گیاهان زینتی شناخته‌شده در دنیاست که قدمت آن به بیش از ۳۵ میلیون سال پیش بازمی‌گردد. فسیل‌هایی از گونه‌های اولیه رز در آمریکای شمالی، اروپا و آسیا کشف شده‌اند. در تمدن‌های باستانی مصر، یونان و روم، رز به‌عنوان گل سلطنتی شناخته می‌شد. مصریان از گلبرگ‌های خشک‌شده رز برای تزئین مقبره‌ها استفاده می‌کردند، در حالی که رومی‌ها آن را در جشن‌ها و حمام‌هایشان به کار می‌بردند.
جایگاه گل رز در تاریخ ایران
در ایران، رز یا گل سرخ سابقه‌ای چند هزار ساله دارد. ایران نه تنها خاستگاه گل محمدی (رز دمشقی) است، بلکه در صادرات اسانس رز نیز از دیرباز پیشرو بوده است. شهرهایی چون کاشان، قمصر، نیاسر و لاله‌زار از دیرباز تا امروز قطب‌های تولید گل محمدی محسوب می‌شوند. در کنار آن، رشد تجاری گل رز شاخه بریده در گلخانه‌های مدرن، به‌ویژه در استان‌هایی نظیر اصفهان، تهران و البرز، چهره جدیدی به بازار گل رز در ایران بخشیده است.
1.2 معرفی علمی گل رز
گل رز با نام علمی Rosa از خانواده Rosaceae است و بیش از ۳۰۰ گونه و هزاران رقم اصلاح‌شده دارد. رزها بسته به نوع، ممکن است درختچه‌ای، بالارونده، گلدانی یا بوته‌ای باشند. این گیاه چندساله، خزان‌پذیر و مقاوم است و معمولاً در مناطق معتدل بهترین رشد را دارد.
برخی مشخصات اصلی رز:
- برگ‌ها: مرکب، دارای ۳ تا ۱۳ برگچه دندانه‌دار
- گل‌ها: اغلب معطر، با رنگ‌های متنوع از سفید تا قرمز تیره، زرد، نارنجی و حتی آبی
- میوه: هیپس (Rose Hip) که منبع غنی ویتامین C است
1.3 انواع گل رز بر اساس کاربرد
رزها را میتوان از نظر نوع استفاده به چند دسته کلی تقسیم کرد:
رز شاخه بریده
این نوع رزها عمدتاً در گلخانه‌ها پرورش داده می‌شوند و برای فروش در گلفروشی‌ها، دسته‌گل‌ها، مراسم‌ها و صادرات تولید می‌گردند. رزهای شاخه بریده باید دارای ویژگی‌هایی چون ساقه قوی، طول مناسب (۴۰ تا ۹۰ سانتیمتر)، گل درشت و عمر گلدانی بالا باشند.
رز گلدانی
این نوع برای پرورش در فضای داخل یا تراس استفاده می‌شود. اندازه بوته کوچکتر و قابلیت رشد در گلدان یا باغچه را دارد. ماندگاری بالا و زیبایی گل‌ها آن را محبوب ساخته است.
رز فضای باز (بوته‌ای)
برای کاشت در باغچه، حاشیه خیابان‌ها و فضای سبز شهری استفاده می‌شود. این نوع معمولاً نیاز به مراقبت کمتری دارد و نسبت به شرایط محیطی مقاوم‌تر است.
رز روغنی (گل محمدی)
نوعی رز با عطر قوی و گلهای صورتی است که برای تولید گلاب، اسانس، دمنوش و محصولات آرایشی کاربرد دارد.
1.4 دسته‌بندی انواع گل رز بر اساس منشأ
رز ایرانی
این نوع بیشتر شامل رزهای بومی یا گونه‌هایی است که در ایران با شرایط اقلیمی مختلف سازگار شده‌اند. رز ایرانی معمولاً مقاومت بالایی در برابر خشکی، گرما و آفات دارد و به همین دلیل برای تولیدکنندگان مقرون‌به‌صرفه است.
گونه‌هایی که توسط کمپانی‌های گل در هلند و سایر کشورهای اروپایی اصلاح و تکثیر شده‌اند. این رزها به دلیل ویژگی‌هایی مانند شاخه بلند، گل درشت، ماندگاری بالا و رنگ‌های متنوع، از پرفروش‌ترین انواع در بازار جهانی هستند. بسیاری از گلخانه‌های ایرانی نیز قلمه‌های رز هلندی را وارد کرده و تحت شرایط گلخانه‌ای پرورش می‌دهند.
رز مینیاتوری
کوچک، جمع‌وجور، مناسب برای تزئین میز، گلدان و فضاهای کوچک. معمولاً در رنگ‌های قرمز، صورتی، سفید و زرد موجود است.
رزهای خاص و رنگی
شامل رزهای آبی، مشکی، نارنجی و رنگین‌کمانی است که یا از طریق اصلاح ژنتیکی یا با تزریق رنگ به ساقه تولید می‌شوند. این رزها برای مناسبت‌های خاص یا استفاده‌های خاص تزئینی به کار می‌روند.
1.5 ویژگی‌های فیزیکی گل رز برای خرید عمده
هنگامی که صحبت از خرید عمده گل رز به میان می‌آید، بررسی دقیق مشخصات فیزیکی گل اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. این ویژگی‌ها مستقیماً بر قیمت، تقاضا، بازارپسندی و ماندگاری گل تأثیر دارند:
1.5.1 طول شاخه
- گلهای شاخه بلند (۵۰ تا ۹۰ سانتیمتر) معمولاً گران‌تر و برای مراسم‌های رسمی، صادرات و دسته‌گل‌های لاکچری استفاده می‌شوند.
- شاخه‌های کوتاه‌تر مناسب استفاده روزمره یا مصارف صنعتی و تزئینی هستند.
1.5.2 ضخامت ساقه
ساقه‌های ضخیم‌تر مقاومت بیشتری دارند، در برابر حمل‌ونقل آسیب کمتری می‌بینند و آب را بهتر به گلبرگ‌ها می‌رسانند. این ویژگی نشان‌دهنده سلامت و کیفیت بالای بوته نیز هست.
1.5.3 اندازه غنچه و گلبرگ
- گلبرگ‌های زیاد، بازشوی منظم و اندازه درشت نشان‌دهنده کیفیت بالای گل رز است.
- غنچه‌های کوچک با گلبرگ‌های نازک معمولاً از رزهای مینیاتوری یا گونه‌های ارزان‌قیمت هستند.
1.5.4 رنگ گل
رنگ گل تأثیر روانی زیادی دارد و یکی از مهمترین فاکتورهای خرید است. در بازار عمده، رنگ‌های خاص و کمیاب مانند آبی، مشکی یا نارنجی قیمت بیشتری دارند.
1.5.5 عطر گل
هرچند در گلخانه‌های مدرن گاهی برای افزایش دوام، گل‌ها کمتر معطر می‌شوند، اما در برخی بازارها (مثلاً صادرات به کشورهای عربی) عطر طبیعی گل اهمیت زیادی دارد.
1.6 عوامل مؤثر بر کیفیت گل رز برای خرید عمده
برای آن‌که یک گل رز شاخه‌بریده از نظر کیفیت در سطح صادراتی یا فروشگاهی قرار گیرد، چند عامل کلیدی باید رعایت شود:
1.6.1 شرایط رشد
- نور مناسب: حداقل ۶ ساعت آفتاب مستقیم یا نور مصنوعی
- خاک غنی و زهکشی شده
- دمای ثابت (۱۸ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد)
1.6.2 تغذیه مناسب بوته
استفاده منظم از کودهای پتاس بالا، نیترات کلسیم، منیزیم و ریزمغذی‌ها باعث افزایش مقاومت گل، درشتی غنچه و بالا رفتن عمر گلدانی می‌شود.
1.6.3 کنترل آفات و بیماری‌ها
مهمترین دشمنان کیفیت گل رز عبارت‌اند از شته، کنه، سفیدک سطحی، کپک خاکستری و پوسیدگی ساقه. استفاده از سموم سیستماتیک و بیولوژیک در زمان مناسب ضروری است.
1.6.4 زمان و روش برداشت
برداشت باید صبح زود و با ابزار ضدعفونی‌شده انجام شود. گل‌هایی که در زمان مناسب چیده می‌شوند، هم بازشوی طبیعی دارند و هم دیرتر خراب می‌شوند.
1.6.5 سیستم حمل و نگهداری
- حمل در وانت یخچال‌دار با دمای ۳-۵ درجه سانتی‌گراد
- بسته‌بندی در کارتن‌های ضد ضربه و حاوی ژل آبرسان
1.7 عمر مفید گل رز پس از برداشت
یکی از مهمترین دغدغه‌های خریداران عمده، ماندگاری گل رز بعد از برداشت و در حین ارسال به فروشگاه یا مراسم است. عمر مفید گل به عوامل متعددی وابسته است:
نوع گل |
ماندگاری تقریبی |
نکات نگهداری |
رز هلندی |
۷ تا ۱۲ روز |
نیاز به تعویض آب روزانه |
رز ایرانی |
۵ تا ۷ روز |
بهترین نگهداری در محیط خنک |
رز مینیاتوری |
۴ تا ۶ روز |
دور از نور مستقیم خورشید |
رزهای رنگ‌شده |
۳ تا ۵ روز |
حساس به دما و آلودگی محیط |
برای افزایش عمر گلدانی، استفاده از محلول‌های نگهدارنده گل و برش دوباره ساقه به‌صورت مورب توصیه می‌شود.
1.8 تفاوت گونه‌ها در بازار خرید عمده
در بازار خرید عمده گل رز، شناخت دقیق از ویژگی‌ها و تفاوت‌های هر گونه می‌تواند مزیت رقابتی مهمی برای فروشنده و خریدار ایجاد کند. جدول زیر مقایسه‌ای ساده از سه گونه اصلی را ارائه می‌دهد:
ویژگی |
رز هلندی |
رز ایرانی |
رز مینیاتوری |
کیفیت بصری |
بسیار بالا |
متوسط |
متوسط تا خوب |
ماندگاری |
بالا (تا ۱۲ روز) |
متوسط (۵ تا ۷ روز) |
پایینتر (۴ تا ۶ روز) |
قیمت عمده |
نسبتاً بالا |
اقتصادی |
ارزان |
موارد مصرف |
صادرات، دسته‌گل لاکچری |
فروش روزمره، مراسم عمومی |
دکور، فروش اینترنتی |
امکان رنگ‌بندی خاص |
بله |
محدود |
بله، در برخی موارد |
کاهش تلفات آب و افزایش راندمان آبیاری در عرصه کشاورزی و منابع طبیعی یکی از راهکارهای اساسی در توسعه کشاورزی و افزایش بهره وری از منابع خاک و آب محسوب می گردد لذا استفاده موثر از فن آوری نوین جهت بالا بردن کارآیی مصرف آب, امری ضروری و حیاتی است و یکی از روشهای افزایش دور آبیاری و کاهش هزینه های آبیاری و نیز به حداقل رساندن تنشهای وارده به نهال های کاشته شده در عرصه های طبیعی, استفاده از سوپرجاذب ها است.پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر سوپر جاذب ها بر افزایش دور آبیاری و میزان رشد نهال گل رز در قالب طرح آماری بلوک کامل تصادفی برای دو عامل سوپرجاذب و دور آبیاری, هر یک در 4 سطح با 3 تکرار به مرحله اجرا در آمد. نتایج پژوهش نشان از تاثیر سوپرجاذب در افزایش دور آبیاری و پارامترهای مختلف رشد در نهال گل رز دارد. ارتفاع شاخه ها در دور آبیاری 10 روز با 40 گرم سوپرجاذب و دور آبیاری 14 روز با 140 گرم سوپر جاذب, قطر یقه و قطر تاج پوشش در دور آبیاری 10 روز با 40 گرم سوپرجاذب, مناسب ترین وضعیت را در متغیرهای پیوسته تحت تیمار های اعمال شده نسبت به شاهد داشته اند. تعداد شاخه اصلی در سطوح 40 و 90 گرم سوپرجاذب و تعداد کل شاخه ها و تعداد گل تأثیر معنی داری نشان نداده است. در مورد متغیرهای تعداد کل شاخه ها و تعداد گل؛ افزایش دور آبیاری تا 14 روز تفاوت معنی داری در وضعیت این متغیرها به وجود آورده و میزان گلدهی نهال ها نیز در ماه های مختلف نتایج متفاوتی نشان داده است.
مسأله کمبـود آب یـک عامـل تهدید کننـده اساسـی در موفقیـت طـرحهـای بیولوژیـک و اجـرای نتیجه بخش آنها است. در نتیجه فراهم نمودن آب مورد نیاز در مراحل اولیه رشد و استقرار نهالهـا ومقاومت آنها در برابر تنشهای مختلف از جمله ضروریاتی است که در میزان موفقیت طرحها بـسیارتأثیرگذار است و افزایش دور آبیاری و کاهش هزینه های هنگفتی که در این مسیر صرف مـیگـردد ازجمله اهداف بلند مدت مدیران می باشد.یکی از روشهای افزایش دور آبیاری و صرفه جویی در مصرف آب به همراه کـاهش هزینـه هـای آبیاری و نیز به حداقل رساندن تنشهای وارده به نهال های کاشته شده، استفاده از سوپرجاذبها است. این مواد قادرند تا 400 برابر وزن خود آب جذب نمایند.
این مواد بیبو، بیرنگ، بدون خاصیت آلایندگی در خاک، آبهای سطحی و زیرزمینـی و بافـتهـای گیاهی می باشند و در نهایت توسط میکروارگانیسم ها تجزیه و بـه ترکیبـات سـازنده شـامل آمونیـاک،دیاکسید کربن و آب بدون ضایعات سمی تبدیل می شوند.
شروع پژوهشهای عملی در دنیا روی پلیمرهای سوپرجاذب مربوط به دهه 1980 میلادی مـیباشـد.اما در ایران، استفاده از مواد جاذب رطوبت به عنوان ماده افزودنی به خـاک دارای سـابقه چنـدان نبـوده وپژوهش هایی در سالهای اخیر آغـاز شـده اسـت.تیلـور و هالفـاکر(1986) در پژوهشی تأثیر پلیمر هیدروفیل را در رساندن آب و مواد غذایی قابل دسترس بـرگ نـو ابلـق بررسی نمودند و گزارش دادند که رشد گیاه در محیط اصلاح شده توسط پلیمرهای آب دوسـت 1 طلایی در مقایسه با گیاهانی که در محیط های بدون پلیمر کشت شده اند به مراتب نیاز به آبیاری کمتری دارد. در بررسی اثر پلیمرهای جاذب رطوبت بـر بقـا و رشـد گنـدم توسـط وود هـاوس و جوهانـسون (1991)،افزایش فاصله بین ظرفیت زراعی و شروع پژمردگی با افزایش 3 برابری میزان پلیمر ممکن بـوده و بـازده مصرف آب و میزان ماده خشک نیز در شرایط وجود هر دو پلیمر افزایش نشان داد.
گل رز از شاخص ترین گل های شاخه بریده می باشد که در تولید گلخانه ای آن میزان تابش نور از اهمیت بسیاری برخوردار است. کاهش و یا افزایش شدت نور, هر دو منجر به کاهش فتوسنتز و رشد گیاه می شوند. در این تحقیق با استفاده از فلورسانس کلروفیل a و آزمون OJIP که از روش های دقیق محاسبه کارایی فتوسنتز در گیاه می باشند, اثرات طیف نور بر فتوسنتز و برهم کنش آنها با تنش نور شدید تجزیه و تحلیل شد. آزمایش در بهار سال 96 در گلخانه تحقیقاتی پردیس ابوریحان-دانشگاه تهران با چهار اتاقک رشد مجهز به نور قرمز, آبی, قرمزآبی و سفید بر روی گل رز رقم ’ سامورایی‘ به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. پس از یک ماه قرارگیری گل ها در زیر نورهای مختلف با دوره نوری 12 ساعت روشنایی و تاریکی با شدت نوری 250 میکرومول بر مترمربع بر ثانیه, گیاهان برای اعمال تیمار تنش نوری به مدت 12 ساعت به اتاقک رشدی با شدت نور 1500 میکرومول بر مترمربع بر ثانیه منتقل شدند. در بررسی پارامترهای بیوفیزیک فتوسنتزی, بالاترین شاخص جذب انرژی و نرخ انتقال الکترون نسبت به مرکز واکنش در نور قرمز مشاهده شد. همچنین بیشترین میزان رنگدانه های فتوسنتزی, آنتوسیانین و کربوهیدرات محلول و کمترین میزان پراکسیداسیون غشا و پراکسید هیدروژن نیز در نور قرمز مشاهده گردید. بنابراین بر اساس نتایج حاصل از آنالیز پارامترهای فتوسنتزی و بیوشیمیائی, نور قرمز در کاهش خسارت نوری گیاه رز موثر بوده است.
گل رز با نام علمیL. Rosa hybida از مهمترین و پرطرفدارترین گل های زینتی شاخه بریده در دنیا است. بنابراین تولید آن در مدت زمان کمتر و با کیفیت بهتر از نظر تجاری دارای اهمیت بالایی می باشد. یکی از اقدامات مهم در افزایش عملکرد و کیفیت گل رز گلخانه ای, افزایش نور در دسترس گیاه در شرایط آب و هوایی ابرناک و کم نور است. امروزه استفاده از منبع های نور تکمیلی جدید به عنوان جایگزین منبع های نور قدیمی در بهبود شرایط رشد و نمو گیاهان زینتی مورد توجه است که در برخی موارد اثرگذاری بهتر و موثرتر این منبع های نوری نسبت به منبع های نور قدیمی نیز مشاهده شده است. این پژوهش با هدف بررسی تاثیرگذاری منبع نور دیود های ترکیبی و جدید در مقایسه با منبع های نور متداول و قدیمی متال هالید و پرفشار سدیمی بر شاخص های مورفولوژیک و فیزیولوژیک گل رز رقم سامورایی صورت گرفت. همچنین به بررسی اثر نور طبیعی در فصل سرد به عنوان شاهد در این گیاه پرداخته شد. بنابراین به منظور تعیین منبع نور مکمل بهینه برای تولید گل رز شاخه بریده رقم سامورایی به روش هیدروپونیک از نوردهی تکمیلی با لامپ بخار فلزی, لامپ های با فشار سدیمی بالا, و دیودهای منتشر کننده نور رشد برای پرورش گل رز گلخانه ای رقم سامورایی استفاده شد. مواد و روش ها: این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 گروه تیماری شامل نورهای تکمیلی متال هالید, پرفشار سدیمی, دیودهای ساطع کننده نور ترکیبی در مقایسه با شاهد (نور طبیعی خورشید) در 3 تکرار با 4 بوته گل رز در هر تکرار در گلخانه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان و آزمایشگاه باغبانی در سال1400-1399 انجام شد. صفات ریخت شناسی و بیوشیمیایی شامل طول ساقه, قطر غنچه, وزن تر و خشک ساقه گل, محتوای کلروفیل و کاروتنویید, محتوای کربوهیدرات و آنتوسیانین, کیفیت طاهری عملکرد گل شاخه بریده رز رقم سامورایی در این آزمایش اندازه گیری شد. یافته ها: براساس نتایج به دست آمده, تیمارهای نور تکمیلی بر صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گل رز رقم سامورایی در سطح 1 درصد اثر معنی دار بودند. در مقایسه با تیمار شاهد, تیمار دیودهای میکس شده نوری بیشترین تاثیر را بر شاخص های مورفولوژیکی قطر غنچه و ساقه گل داشت؛ نتیجه مشابه در افزایش وزن تر و خشک گیاه به دست آمد؛ همچنین تجمع رنگیزه های فتوسنتزی در تیمار نوری دیودهای ترکیبی بیشترین سطح را داشت. دیودهای نور رشد توانست سطح کربوهیدرات های محلول و محتوای آنتوسانین ها را به طور معنی داری نسبت به سایر تیمارها افزایش دهد. با بررسی شاخص کیفیت گل مشخص شد دیودهای نوری شاخص های خصوصیات ظاهری گل را بهبود بخشید و بالاترین میزان عملکرد گل در تیمار نوری دیود ترکیبی بود. در بین تیمارهای مورد بررسی, بهترین و بیشترین کمیت و کیفیت گل رز شاخه بریده توسط تیمارهای دیودهای ساطع کننده نور ترکیبی در مقایسه با سایر تیمارهای نور تکمیلی و همچنین تیمار شاهد مشاهده شد. نتیجه گیری: با توجه به اثرات مطلوب تیمارهای دیودهای ساطع کننده نور ترکیبی بر خصوصیات کیفی و عملکرد گل رز رقم سامورایی, با در نظر گرفتن بازده انرژی بالاتر, عمر طولانی تر و صرفه اقتصادی در بازه زمانی طولانی تر در کشت های گلخانه ای, استفاده از دیودهای نور ترکیبی در نوردهی تکمیلی کشت های فشرده در اولویت می باشد. نورهای تکمیلی دیود ترکیبی نیز به دلیل برتری معنی دار نسبت به شاهد و نقش مثبتی که در بهبود فرآیند رشد و نمو گل رز رقم سامورایی دارند, پیشنهاد می گردد؛ همچنین نور مکمل دیودهای ترکیبی به عنوان جایگزینی برای نورهای تکمیلی متال هالید, پرفشار سدیمی توصیه می گردد.