تاثیر کاربرد برگی پلی آمین ها بر ویژگی های رشدی، عمر گل جایی و میزان تنظیم کننده های رشد درونی گل رز

 

بهبود رشد و گلدهی با کاربرد پلی آمین ها در گیاهان مختلفی گزارش شده است. بنابراین در این پژوهش کاربرد برگی پلی آمین های برون زاد بر ویژگی های کمی، عمر گل جایی (Vase life)، میزان تنظیم کننده های رشد درونی و پلی آمین های درونی گل رز بررسی شد. بدین منظور، آزمایشی به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با ده تیمار، سه تکرار و دو بوته در هر تکرار در یک گلخانه آبکشتی (هیدروپونیک) تجاری در شهر یاسوج انجام گرفت. تیمارها شامل محلول پاشی بوته ها با پوتریسین در غلظت های 1، 2 و 3 میلی مولار، اسپرمیدین در غلظت های 5/0، 1و 5/1 میلی مولار و اسپرمین در غلظت های 1، 2و 4 میلی مولار و شاهد (آب مقطر) بود. نتایج نشان داد، بیشترین و کمترین میزان ارتفاع و وزن شاخه به ترتیب در تیمارهای اسپرمیدین 5/1 میلی مولار و شاهد به دست آمد. کاربرد پلی آمین ها باعث افزایش عمر گل جایی شد به طوری که بیشترین عمر گل جایی به میزان شانزده روز در گیاهان تیمارشده با اسپرمین 1 میلی مولار مشاهده شد. بیشترین میزان غلظت ایندول استیک اسید، اسیدجیبرلیک و زاتین در برگ گیاهان محلول پاشی شده با غلظت 4میلی مولار اسپرمین مشاهده شد. همچنین بیشترین میزان اسیدآبسایزیک در برگ گیاهان محلول پاشی شده با اسپرمیدین 5/1 میلی مولار به دست آمد. کاربرد پلی آمین های برون زاد باعث افزایش میزان پوتریسین و اسپرمیدین درونی برگ شد. نتایج کلی این پژوهش نشان داد که کاربرد اسپرمیدین در غلظت 5/1 میلی مولار و اسپرمین 4 میلی مولار برون زاد به دلیل افزایش غلظت مواد تنظیم کننده رشد و پلی آمین های درونی، باعث بهبود ویژگی های رویشی و افزایش عمر گل جایی گل رز رقم دولس ویتا شد.

 

بررسی عمر ماندگاری گل شاخه بریده رز سفید در اثر رنگ کردن گل با استفاده از رنگ های طبیعی و شیمیایی

 

 

ایجاد تنوع در رنگ گل های شاخه بریده از طریق دور گیری و جهش انجام گرفته است. اما برخی تولیدکنندگان و گل فروشان با رنگ کردن گل ها این کار را انجام می دهند. به منظور بررسی عمر ماندگاری و برخی صفات کیفی گل شاخه بریده رز سفید رقم اولانچ پس از فرایند رنگ پذیری توسط محلول های رنگی، از چند رنگ طبیعی و مصنوعی استفاده گردید. برای تهیه محلول های رنگی از پودر گیاهان قهوه، سماق، روناس و وسمه، پودر زعفران، رنگ خوراکی سبز، رنگ خوراکی آبی و رنگ خورا کی سبز + رنگ خوراکی آبی استفاده و از آب مقطر به عنوان شاهد استفاده شد. گل ها 36 ساعت درون محلول های رنگ قرار گرفتند. گل هایی که در محلول های حاوی سماق، قهوه، وسمه و روناس قرار داشتند، بعد از 12 ساعت، بدون رنگ گیری، پژمرده شدند؛ اما رنگ پذیری در گل هایی که در محلول های حاوی زعفران و رنگ خوراکی آبی، سبز و سبز + آبی قرار داشتند، انجام گرفت و گل ها شادابی مناسب را داشتند. پس از آن، گل ها در آب مقطر قرار گرفتند. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 5 تیمار و 3 تکرار انجام شد. صفات عمر گلجایی، کلروفیل، وزن تر، مواد جامد محلول و جذب آب مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد رنگ های خوراکی مصنوعی و زعفران، عمر گلجایی، کلروفیل، جذب آب و وزن تر گل را نسبت به شاهد کاهش دادند اما مواد جامد محلول را افزایش دادند.

بهبود عملکرد گل رز تحت تیمارهای هرس جوانه و خم سازی شاخه در رقم آولانچ گل رز

 

مدیریت ساختار بوته گل رز، نقش مهمی در تولید گل رز در طول سال دارد و میزان طول عمر بوته گل رز را تعیین کرده و نمو گیاه و کیفیت شاخه های گل رز (طول، قطر و وزن) را تحت تاثیر قرار می دهد. پرورش دهندگان رز با هدف افزایش جذب نور و ساخت آسیمیلات های فتوسنتزی بیشتر و افزایش کیفیت شاخه گل رز تولید شده، اقدام به خم سازی شاخه های غیرتولیدی می کنند. در این پژوهش مدیریت مناسب هرس جوانه بوته گل رز شاخه بریده با تاکید بر خم سازی  شاخه مورد بررسی قرار گرفت. به منظور انتخاب بهترین معماری ساختار بوته از نظر تولید با کیفیت ترین شاخه های گل رز دهنده آزمون فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با دو تیمار هرس جوانه و خم سازی شاخه انجام شد. هرس جوانه در دو سطح هرس 50 درصد جوانه و بدون هرس جوانه انجام شد و در تیمار خم سازی ساقه سطوح بدون خم سازی، زاویه 45 ، 90 و 120 درجه انجام شد. فاکتورهای فیزیولوژیکی، مورفولوژیکی و شاخص های فتوسنتزی و همچنین عمر گلدانی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد خم کردن شاخه (زاویه 45 و 90 درجه)، با افزایش جذب نور و ساخت آسیمیلات های فتوسنتزی بیشتر و تغییر جریان آن ها از برگساره شاخه های خم شده به سمت پاشاخه ها، سبب رشد مناسب آن ها و افزایش30 درصدی صفات وزن تر و وزن خشک نسبت به تیمار بدون خم سازی شده است. قطر غنچه و طول شاخه گل رز سبب افزایش کیفیت پس از برداشت شاخه گل رز تولید شده می شود. همچنین اثر متقابل هرس جوانه و خم کردن شاخه تاثیر مثبتی بر مقدار کربوهیدرات شاخه گل رز نشان داد.

بررسی امکان بهبود ماندگاری گل بریده رز رقم رد اولد با استفاده از برخی تیمارها

در سال های اخیر، توجه جهانی به حفظ محیط زیست، منجر به انجام تحقیقاتی برای استفاده از گیاهان دارویی و مواد ارگانیک در حفظ کیفیت پس از برداشت محصولات باغبانی شده است. بررسی حاضر برای یافتن جایگزین های طبیعی و مناسب مثل عصاره های گیاهان دارویی (نعناع، آویشن، مرزه و رزماری)، اسید هومیک و S-کاروون به منظور افزایش عمر پس از برداشت گل بریده رز و پتانسیل آنها برای جایگزین شدن ترکیبات شیمیایی خطرناک مثل تیوسولفات نقره اجرا گردید. تاثیر غلظت های 1، 5‎/2، 5، 5‎/7 و 10% عصاره های گیاهی، 10، 25، 50، 75 و 100 میلی گرم در لیتر اسید هومیک ، 1‎/0، 2‎/0، 3‎/0، 4‎/0 و 5‎/0میلی مولار S-کاروون و 1 میلی مولار تیوسولفات نقره بر روی طول عمر، وزن تر نسبی، قطر گل و میزان کلروفیل بررسی گردید. آزمایش بر پایه طرح کاملا تصادفی با 5 تکرار انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که نمونه های تحت تیمار 1 میلی مولار تیوسولفات نقره و 50 میلی گرم در لیتر اسید هومیک بطور معنی داری عمر پس از برداشت گل بریده رز را (به ترتیب 26 و 24 روز) در مقایسه با شاهد (4‎/17) افزایش داد. علاوه بر آن، غلظت 1‎/0 میلی مولار S-کاروون نیز اثر معنی دار و مثبتی بر طول عمر گل رز بریده داشت. نمونه های تحت تیمارهای 3‎/0 میلی مولار S-کاروون در روزهای ابتدایی و 1 میلی مولار تیوسولفات نقره در روزهای پایانی (هفدهم و نوزدهم) دارای بیشترین وزن تر نسبی بودند. اما، عصاره های گیاهی غلظت های 1% نعناع و 5‎/7% مرزه، عمر پس از برداشت گل بریده رز را در مقایسه با شاهد کاهش داد. غلظت 10% نعناع در اندازه گیری دوم و سوم تاثیر منفی و معنی داری بر قطر گل رز نشان داد. همچنین در دو اندازه گیری آخر، نمونه قرار گرفته تحت غلظت 1 میلی مولار تیوسولفات نقره از بیشترین قطر برخوردار بود. هیچ اختلاف معنی داری از لحاظ میزان کلروفیل در تیمارهای مورد استفاده مشاهده نشد. به طور کلی، این نتایج نشان داد که تیمار تیوسولفات نقره همچنان جایگاه نخست را در افزایش طول عمر گل بریده رز به خود اختصاص داده است، اما تیمارهای اسید هومیک و S-کاروون نیز به ترتیب با اختلاف 6‎/6 و6‎/4 نسبت به شاهد می توانند جایگزین مناسبی برای این ماده غیرارگانیک باشند.

اثر سالیسیلیک اسید و متیل جاسمونات بر دوام گل و شاخص های فتوسنتز گل شاخه بریده رز

این تحقیق با هدف مقایسه تاثیر سالیسیلیک اسید و متیل جاسمونات بر دوام گل بریده رز رقم Grand prix از طریق بررسی برخی شاخص های فتوسنتز در فروردین سال 1391 انجام گرفت. بدین منظور تعداد 235 شاخه گل رز قرمز رقم (Grand prix) در گلدان های حاوی 1 لیتر ساکارز 2 درصد در سردخانه با دمای 8 درجه سانتی گراد و رطوبت 55 درصد و نور 260 لوکس قرار گرفت و هفته ای 1 بار به مدت یک ماه با غلظت های مختلف سالیسیلیک اسید شامل 2-10، 3-10، 4ˉ10 و 5ˉ10 مولار و متیل جاسمونات 20، 40، 60، 80 و 100 میکرومولار محلول پاشی شدند. کلیه 11 تیمار مذکور در طرح فاکتوریل با 3 تکرار انجام شد. فاکتورهای اندازه گیری شده شامل فاکتورهای ظاهری (دوام گل و برگ) سنجش کلروفیل های a، b و قندهای محلول بود. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد فاکتور ظاهری گل و برگ در تیمار 3-10 مولار سالیسیلیک اسید در مقایسه با سایر تیمارها و شاهد بهینه بود. قندهای محلول و کلروفیل a و b نیز در تیمار 3-10مولار اسید سالیسیلیک در مقایسه با شاهد و سایر غلظت های اسید سالیسیلیک افزایش یافت. از سوی دیگر بر اساس نتایج حاصل از تیمار با متیل جاسمونات افزایش فاکتور ظاهری گل و برگ و نیز قندهای محلول در تیمار 100 میکرومولار مشاهده شد و کلروفیل a نیز در همه تیمارها نسبت به شاهد افزایش معنی داری را نشان داد.
 

ارزیابی امکان کاربردکفشدوزک و رقم مقاوم گل رز در مدیریت شته رز

 

مدیریت تلفیقی آفات با تاکید بر استفاده هم زمان عوامل کنترل زیستی و ارقام مقاوم می تواند یکی از راهکارهای کارآمد برای مدیریت آفات باشد. در این پژوهش تاثیر ارقام حساس (Orange) و مقاوم (Tea) گل رز روی فراسنجه های جدول زندگی شته رز Macrosiphum rosae (L.) (Hem.: Aphididae) و کفشدوزک شکارگر آن،Hippodamia variegata (Goeze) (Col.: Coccinellidae)، در شرایط آزمایشگاهی ارزیابی شد. داده های به دست آمده با استفاده از تیوری جدول زندگی سن-مرحله رشدی، دو جنسی تجزیه و میانگین و خطاهای معیار با استفاده از مدل بوت استرپ محاسبه شد. میانگین دوره رشد و نمو مرحله نابالغ (دوره پورگی) شته رز روی رقم مقاوم (20/15 روز) به طور معنی داری بیشتر از رقم حساس (53/9 روز) بود. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) شته رز روی ارقام حساس و مقاوم به ترتیب 330/0 و 115/0 بر روز بود. علاوه بر این، مقادیر نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) کفشدوزک تغذیه کرده از شته های پرورش یافته روی ارقام حساس و مقاوم به ترتیب 145/0 در برابر 126/0 بر روز بود. طول کل دوره قبل از تخمریزی (TPOP) کفشدوزک روی رقم مقاوم (66/26 روز) به طور معنی داری طولانی تر از رقم حساس (83/23 روز) بود، ولی میزان باروری کل روی رقم مقاوم (34/370 تخم/ماده) به طور معنی داری کمتر از رقم حساس (65/451 تخم/ماده) بود. نتایج به دست آمده در این پژوهش، به ویژه پایین بودن نرخ ذاتی افزایش جمعیت و میزان باروری این شکارگر روی رقم مقاوم گل رز (Tea)، بیانگر ضرورت انجام پژوهش های بیشتر در خصوص استفاده تلفیقی از ارقام مقاوم و عوامل بیوکنترل در برنامه های کنترلی شته رز می باشد.

بررسی عطر گل و اسانس گلبرگ Rosa iberica

 

گل های وحشی رز ایبریکا به منظور پیدا کردن عطر و اسانس مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل توسط گاز کروماتوگرافی و گاز کروماتوگرافی / طیف سنج جرمی (GS / MS) انجام شد. ترکیبات آلی فرار استخراج شده از گلبرگ ها حاوی یازده ترکیب بود که فراوان ترین این ترکیبات عبارتند از: الکل فنیل اتیل (82/38 %)، بنزیل الکل (48/28 %) و ژرانیول (57/12 %). تجزیه و تحلیل اسانس شامل سیزده ترکیب بود که آنتول (56/45 %) و اسید فتالیک (23/32 %) بیشترین میزان را داشتند. رایحه و اسانس موجود در گلبرگ های R. iberica به عنوان مواد افزودنی طبیعی غذایی، ترکیبات دارویی و یک گیاه معطر در استراتژی های اصلاحی گیاهان زینتی مفید است.

نگاهی به تاریخچه و فیلوژنی گونه گل محمدی (Rosa × damascena)

 

گونه گل محمدی (Rosa × damascena) از مهمترین گونه های تیره گل سرخیان (Rosaceae) در ایران است که در گستره کوهستانی ایران از پهنه های غربی کشور تا کوهپایه های مرکزی و شرقی تکثیر می یابد. این گونه به لحاظ کاربرد در صنایع دارویی و عطرسازی حایز اهمیت است. براساس مطالعات گسترده ای که بر روی ژنوتیپ های این گونه در ایران صورت گرفته تنوع قابل ملاحظه ای مشاهده شده است و ایران به عنوان مرکزی دارای پتانسیل در ایجاد تنوع ژنتیکی و اصلاح ارقام این گونه می تواند درنظر گرفته شود. به نظر می رسد این گونه می تواند مهمترین جد مستقیم واریته های شمال غرب اروپایی بخشه Rosa در جنس Rosa بوده باشد که به صورت دورگی از سه گونه رز وحشی بوجود آمده و گونه R. moschata گونه والد مادری آسیایی آن است. طبق شواهد فسیل بدست آمده آسیا به عنوان ناحیه اجدادی برای جنس Rosa پیشنهاد می شود و بخش Synstylae  از این جنس به عنوان قدیمی ترین گروه در حدود 30 میلیون سال پیش به سمت اروپا گسترش یافته است. فیلوژنی این جنس مشکل، نشان می دهد که ارایه تحلیلی در چارچوب تکاملی نیازمند مطالعات بیشتر است.

تاثیر سدیم نیتروپروساید بر عمر گلجایی گل های شاخه بریده رز

عمر گلجایی طولانی مهمترین فاکتور تعیین کننده ارزش اقتصادی در گل رز شاخه بریده است. در این پژوهش اثر سدیم نیتروپروساید (SNP) بصورت تیمار پالس در 4 سطح 0، 20، 40 و 60 میکرومولار بر عمر گلجایی گل های شاخه بریده رز (Rosa hybrida L.)، لیسیانتوس (Eustoma grandiflorum) و آفتابگردان (Helianthus annuus L.) بررسی شد. این آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار و 12 تیمار اجرا شد. نتایج نشان داد که بالاترین عمرگلجایی گل های شاخه بریده رز (33/14 روز) و آفتابگردان (5/14 روز) با کاربرد 40 میکرومولار SNP بدست می آید در حالی که بیشترین عمر گلجایی لیسیانتوس (00/14 روز) متعلق به تیمار 20 میکرومولار SNP بود. تیمار 20 میکرومولار SNP موثرترین تیمار در حفظ ماده خشک در گل های شاخه بریده رز بود.کاربرد SNP نسبت به شاهد بطور معنی داری موجب کاهش تولید اتیلن در گل های شاخه بریده رز و لیسیانتوس شد. کمترین اتیلن تولید شده در گل های شاخه بریده آفتابگردان (03/0 نانولیتر در لیتر در ساعت در هر گرم وزن تر) به تیمار 60 میکرومولار SNP تعلق داشت. SNP اثر معناداری بر جذب آب، جمعیت میکروبی محلول گلجایی و انتهای ساقه و کلروفیل b نداشت؛ اما بطور معنی داری موجب حفظ پروتیین در گل های شاخه بریده مورد آزمایش شد. بطورکلی می توان گفت که SNP از طریق مهار تولید اتیلن و حفظ پروتیین ها موجب بهبود ماندگاری پس از برداشت در گل های شاخه بریده رز، لیسیانتوس و آفتابگردان می شود.

کنترل بیولوژیک سفید بالکها

سفید بالکها متعلق به خانواده آلیرودیده ) Aleyrodidae ( میباشند که حداقل سه گونه از آنها در کشور ما از اهمیت فوقالعاده زیادی برخوردارند و عبارتند از:

 

۱- سفید بالک گلخانه (Trialeurodes vaporariorum )

۲- بِمیسیا تاباسی (Bemisia tabaci )

۳- بِمیسیا اورجنتیفولی (Bemisia orgentifolii)

 

دو گونه اخیر عمدتاً در شرایط مزرعه ای و صحرایی از آفات مهم گیاهان بویژه پنبه هستند ولی بدلیل وسیع بودن طیف میزبانی آنها در روی گیاهان زینتی و محصولات گلخانه ای نیز فعالیت میکنند. سفید بالک گلخانه با شرایط گلخانه ای تکامل و سازش پیداکرده و یکی از آفات مهم و کلیدی محصولات گلخانه ای است.این آفات تخم هایشان را از طریق ساقه بسیار کوتاهی داخل بافت گیاهان قرار میدهند. بعد از اینکه تخم تفریغ شد و لاروها خارجشدند، با قطعات دهانی زننده مکنده خود شروع به تغذیه از شیره گیاهی میکنند و باعث زرد شدن و در جمعیتهای بالا باعث ریزش و خشک شدن برگ گیاهان میشوند. از مهمترین پارازیتوئید آفات محصولات گلخانهای، میتوان به زنبورهای خانواده آفلینیده (Aphelinidae) اشاره کرد.

 

 

در این خانواده گونه های مختلف جنس اِنکارسیا ( Encarsia ) از دشمنان طبیعی و مهم این آفات هستند. در بین گونه های جنس اِنکارسیا گونه ای به نام انکارسیا فورمازا ( Encarsia formosa) انتشار جهانی دارد و به عنوان یک فرآورده بیولوژیک و دشمن طبیعی تکثیر شده، و برای کنترل سفیدبالکها در شرایط گلخانه ای رها سازی میشود. طول بدن این زنبور حدود یک میلیمتر بوده و قسمت قفسه سینه آن سیاه رنگ و شکمش زرد رنگ است، تخم خود را در داخل بدن پوره های سنین مختلف (Trialeurodes) قرار میدهد و بجز حشره کامل بقیه مراحل رشدی آن در داخل بدن میزبان سپری میشود. بعد از کامل شده حشره، زنبور بالغ از طریق جویدن پوسته بدن میزبان از آن خارج میشود.

 

زنبور انکارسیا فورمازا را بر روی میزبان طبیعی یعنی سفید بالک گلخانه ای و بر روی گیاه توتون بصورت انبوه تکثیر کرده اند. گاهی بر روی یک برگ توتون میتوان هزار عدد از این زنبور را تکثیر و در گلخانه رها سازی کرد، تولید نتاج نر در این زنبور بسیار نادر و کم است.در تعدادی از زنبورهای پارازیتوئید خانواده آفلینیده (Aphelinidae) مخصوصاً گونه های جنس انکارسیا( Encarsia) مانند انکارسیا فورموزا و انکارسیا لوته آ (Encarsia lutea) تولید نتایج نر از طریق هیپر پارازیتیسم (Hyper parasitism) یا اتو پارازیتسم (Auto parasitism) است . هیپر پارازیتیسم به پدیدهای گفته می شود که یک پارازیتوئید، پارازیتوئید دیگر را پارازیته میکند، در اتو پارازیتیسم یک پارازیتوئید نتاج خودش را پارازیته میکند.

 

در تعدادی از زنبورهای خانواده آفلینیده، پدیده اتو پارازیتیسم دیده میشود یعنی تولید نتاج نر از طریق پارازیته کردن نتایج مادهی گونه خودش بوجود می آید. در شرایط گلخانه ای طول عمر زنبورهای ماده در دمای 18 تا 30 درجه سانتیگراد حدود 27 الی 30 روز است، بنابراین طول عمر زنبورهای کامل بشدت تحت تأثیر دما است.تعداد تخمهایی که هر حشره ماده میگذارد. بین 50 تا 350 عدد متغیر است و عوامل مختلفی از جمله ساختمان سطح برگ گیاهان در میزان کارآیی این زنبورها فوقالعاده مؤثر است. این زنبورها بر روی گیاهانی که سطح برگهایشان کرکدار است از کارآییخوبی برخوردار نیستند. در کشورهای اروپایی و آمریکایی این زنبورها به فراوانی تکثیر میشوند و برای کنترل بیولوژیک مگسهایسفید یا سفید بالکها مورد استفاده قرار میگیرند.

 

 

در سال ۱۹۹۱ در سطحی حدود چهار هزار هکتار در کشورهای آمریکایی واروپایی از این زنبورها برای کنترل بیولوژیک سفید بالکها استفاده شد.از دیگر عوامل کنترل سفید بالک ها قارچهای ورتیسیلیوم لکانئی (Verticilium lecanii) و آشرسونیا آلیرودیس ( Aschersonia aleyrodis) هستند. بعضی از فرآوردههای قارچ ورتیسیلیوم لکانئی مثل ورتالک ( Vertalec ) برای کنترل شتهها مورد استفاده قرارمیگیرد و فرآوردههای دیگر آن مانند مایکوتال( Mycotal ) برای کنترل سفید بالکها بکار میرود.

 

قارچ آشرسونیا آلیرودیس در روی حشرات کامل و تخم های بمیسیا تاباسی (Bemisia tabaci) و تریالئورودیس وپاراریوروم (Trialeurodes vaporariorum) عموماً ایجاد خسارت نمیکند بلکه فقط مراحل پورگی این آفات را مورد حمله قرار میدهد. و درمحیط هایی که تخم این قارچ پاشیده نشده است، نمیتواند گسترش پیدا کند. برخلاف قارچ ورتیسیلیوم لکانئی که میتواند در سطح برگ گیاهان گسترش یابد این گونه نمیتواند پراکنش خودش را افزایش بدهد.از دیگر دشمنان طبیعی سفید بالکها میتوان به کفشدوزک ها اشاره نمود که بعضی از گونه های آنها برای کنترل این آفات مورد استفاده قرار گرفته اند . از جمله گونه این کفشدوزک ها دلفاستوس پوسیلوس ( Delphastus pusilus) است که از دشمنان طبیعی مهم این آفات بشمار میرود.